Straszne tajniki ludzkiego umysłu

„Ile prawdy udźwignie, na ile prawdy waży się duch?”

Friedrich Nietzsche

 

Mając do wyboru uznanych autorów i powieść debiutanta, czytelnik zazwyczaj decyduje się na te nazwiska, o których wie, czego się może po nich spodziewać. Jednak dobrze jest czasem przełamać stare nawyki i sięgnąć po coś nowego, bo a nuż... Powieść Alexa Michaelidesa jest tego dobitnym przykładem.

„Pacjentka” to mroczny thriller psychologiczny, który szybko stał się bestselerem, prawa do tłumaczeń sprzedano do trzydziestu (!) krajów, a w bibliotekach książkę trzeba sobie zamówić i czekać w długiej kolejce. Nie ukrywam, że wabik na czytelnika zawiera się już w notce o autorze: debiutant, który zanim zaczął pisać, pracował w szpitalu psychiatrycznym, takim zwyczajnym debiutantem nie jest. Książki znanych autorów: Robina Cooka, Michaela Palmera czy Tess Gerritsen czyta się z nadzieją, że nie wszystko w nich zostało wyssane z palca, wszak to lekarze i wiedzą o czym piszą. Nie inaczej jest w przypadku Alexa Michaelidesa, który po studiach (a studiował, oprócz literatury angielskiej, psychoterapię) przez dwa lata pracował jako terapeuta w szpitalu psychiatrycznym. Zapewne doświadczenia wyniesione z pracy z osobami chorymi pomogły mu przy pisaniu książki.

Na dobrą sprawę temat nie jest zbyt błyskotliwy. Mówiąc słowami wieszcza: „Zbrodnia to niesłychana, pani zabija pana”? Ten znak zapytania jest konieczny, bo – jak to zazwyczaj bywa – nic nie wiadomo na pewno. A nawet gorzej: wszystko wygląda inaczej, niż sobie wyobrażamy. Wyobraźnia podpowiada nam, że Alicja Berenson, artystka malarka i fotografka mody, raczej nie mogła zabić ukochanego męża, przy którym wiodła bajeczne (pozazdrościć!) życie, zapewne zrobił to ktoś trzeci. Tylko dlaczego ona nie chce na ten temat mówić? Poszlaki, rzecz jasna, wskazują na żonę, sędzia nie ma wątpliwości co do czynu, za to są wątpliwości co stanu umysłu domniemanej sprawczyni, toteż nie ląduje ona w więzieniu, tylko w szpitalu psychiatrycznym. Najdziwniejsze jest to, że Alicja ani myśli się bronić. Od czasu znalezienia jej przy zwłokach męża nie powiedziała ani słowa. Jedyna jej odpowiedź na zarzuty to obraz – namalowała bowiem swój autoportret i podpisała: Alkestis. Jak wiadomo z mitologii greckiej, Alkestis poświęciła się dla ratowania męża, któremu Apollo darował długowieczność w zamian za czyjeś życie. Tylko co mit o pięknej Alkestis ma wspólnego z – nie mniej piękną – Alicją Berenson? Kobieta od sześciu lat przebywa w zakładzie psychiatrycznym i przez cały ten czas uparcie milczy. Do czasu, gdy w szpitalu zjawia się nowy terapeuta Theo Faber, bardzo zainteresowany jej przypadkiem. Tylko czy Faber zdoła pomóc milczącej pacjentce, skoro nie potrafi pomóc nawet samemu sobie? Jest człowiekiem naznaczonym traumą z dzieciństwa i trudnymi relacjami z ojcem i żoną. Czy ktoś taki w ogóle powinien zostać terapeutą? Odpowiedź na to pytanie z czasem okażę się istotna. Theo Faber postanawia nawiązać kontakt z najbliższymi małżeństwa Berensonów, z ciotką i kuzynem Alicji oraz jej szwagrem Maxem. Czy rozmowy z tymi osobami przyczynią się do rozwiązania zagadki morderstwa Gabriela Berensona? I jakie rewelacje zawiera dziennik Alicji?

Im bardziej autor zagłębia się w tajniki ludzkiego umysłu, tym jest straszniej. Kiedy na jaw wyjdą sprawy z przeszłości Alicji, wszystko powoli ułoży się w całość. Tylko czy logiczną? Hm. Mroczne tajemnice, gęstniejąca ze strony na stronę atmosfera grozy i szokujący finał nie pozwalają długo zapomnieć o przeczytanej lekturze. Czy trzeba czegoś więcej? Cóż, najbardziej szokujące nie są historie o duchach czy zjawiskach paranormalnych, ale o tym, do czego zdolna jest bestia ukryta w człowieku.

Udostępnij