Dziewczynka z zapalniczką, kryminał z ogniem

Mariusz Czubaj dwukrotnie zdobył Nagrodę Wielkiego Kalibru za najlepszą powieść kryminalną – w 2009 roku za „21.37”, w 2017 za „R.I.P.”. W tym roku powrócił do czytelników z piątym tomem cyklu o profilerze Rudolfie Heinzu – „Dziewczynką z zapalniczką”.

Jest Sylwester 2010 roku. Ginie dawny przyjaciel Heinza, również policjant, Jacek Szymon. Wszystko wskazuje na to, że był bliski odkrycia prawdy o zbrodni z 2001 roku, kiedy to ktoś zamordował w okrutny sposób sześciolatkę. Heinz próbuje odtworzyć poczynania dawnego przyjaciela nie tylko po to, by odkryć, kto pozbawił go życia. O pomoc prosi go też lokalny gangster – zabita sześciolatka była jego bratanicą, a jej śmierć pociągnęła za sobą lawinę smutnych wydarzeń. Nie dziwi więc, że chciałby wreszcie poznać prawdę. Heinz przystępuje do działania. I wpada na trop pewnego niezwykłego tatuażu…

Największa zaleta „Dziewczynki z zapalniczką” to kondensacja. Mariusz Czubaj stworzył świetną historię, obywając się bez wątków pobocznych, mnóstwa postaci drugoplanowych i pogłębionych analiz. I wyszło świetnie. Owszem, akcja jest kilkuwątkowa, ale wszystkie te wątki są istotne dla opowiadanej historii. Postaci też nie są jednowymiarowe, płaskie, ale narrator nie rozwleka się na przykład nad ich przeszłością. Są potrzebne tu i teraz, w określonych okolicznościach – i tak też autor je kreśli.

Jedyną postacią, której poświęcono więcej miejsca, jest (jak nietrudno się domyślić) Rudolf Heinz. Policjant, profiler, człowiek po przejściach, powszechnie znany dzięki dotychczas schwytanym mordercom. Sprawa Inkwizytora przysporzyła mu sławy, ale też kłopotów i wrogów – o czym profiler szybko się przekonuje… Heinz jest bez wątpienia ciekawym bohaterem. Przede wszystkim nie jest przesadzony. Nie ma na wszystko ciętej riposty, nie jest zawsze w pełni sił, bardzo często bywa zmęczony i zniechęcony. I to jest czyni go bardzo ludzkim bohaterem. Wpadło mi kiedyś w oko porównanie Heinza do Harry’ego Hole’a – i coś w tym bez wątpienia jest. Obaj policjanci mają niezaprzeczalny urok… Dla porządku trzeba jednak dodać, że Heinz – pierwszy profiler w polskiej literaturze kryminalnej! – w tej akurat powieści właściwie nie wykorzystuje swoich umiejętności. Profilowanie jest tu niemal nieobecne. Za to obecne są muzyka i piwo – pozostałe miłości Heinza. 

„Dziewczynka z zapalniczką” jest nie tylko skondensowana, lecz także kontrastowa. Z jednej strony bowiem porusza bez wątpienia ciężki emocjonalnie temat; problem, który wciąż jeszcze stanowi w literaturze tabu. Ale porusza go mimochodem, pozwalając czytelnikowi wyrobić sobie własną opinię, i robi to w bardzo lekkim, przyjemnym stylu. Dzięki temu książkę czyta się błyskawicznie. A zakończenie każe czytelnikowi czekać na kolejną powieść z katowickim profilerem.

„Dziewczynka z zapalniczką” to pełnokrwisty kryminał, bez zbędnego gadania o nieistotnych dla fabuły sprawach. Tyle o tym (jak mawia Heinz).

Udostępnij