Gdy teraźniejszość upomina się o przeszłość

„Mgliste powietrze” stanowi szóstą część tak zwanej Serii Szetlandzkiej, czasem występującej również pod nazwą Kwartetu Szetlandzkiego (choć autorka, Ann Cleeves, postanowiła – jak widać – nie stawiać kropki po części czwartej i kontynuować swoją opowieść). A jest to opowieść o zbrodniach na najbardziej oddalonych na północ terenach Wielkiej Brytanii – szkockich wyspach Szetlandach. Choć sympatycy tego cyklu dostrzegą pewnego rodzaju przełamanie właśnie po czwartej części.  

Grupa przyjaciół z Londynu przybywa na wyspę Unst. Powodem tej wizyty jest ślub ich bliskich znajomych, Caroline i Lowriego. Wszyscy znają się z czasów studenckich. Podczas przyjęcia znika Eleonor Longstaff, jedna z paczki przyjaciół. Wcześniej wysyła im wiadomość, sugerującą samobójstwo. Na Unst przybywa policja i wraz z pomocą lokalnych mieszkańców rozpoczynają poszukiwania kobiety. Wkrótce odnajdują jej ciało na brzegu niewielkiego jeziora u zboczu klifu, ułożone niemal w teatralnej pozie. W tym samym miejscu kilkadziesiąt lat wcześniej utonęło dziecko, kilkuletnia dziewczynka Lizzie. Jej śmierć stała się miejską legendą – duch dziecka ponoć czasem pojawia się i błąka u podnóży klifów. Sprawa trafia do Jimmy’ego Pereza i jego aktualnej szefowej, Willow Reeves. Nie tylko muszą dowiedzieć się, czy Eleonor targnęła się na swoje życie, czy ktoś jej w tym pomógł, lecz także cofnąć się w przeszłość i zbadać, co łączy tę sprawę z legendarną śmiercią małej Lizzie.

To, co zawsze chwyta mnie jako czytelnika w serii Ann Cleeves, to niespieszna akcja, przynosząca skojarzenia z tradycyjnym kryminałem i idealnie współgrająca z równie sennymi Szetlandami. Te wyspy są oddalone od lądu nie tylko w sensie geograficznym, ale i mentalnym. Wielkomiejski hałas i pęd są im obce, tak zwany wyścig szczurów cechujący egzystencję w metropoliach jest tam tylko pustym pojęciem, a wyspiarski rytm życia wyznacza w dużej mierze przyroda. Ludzie się znają, wiedzą o sobie wiele, codziennie wymieniają grzeczności. 

W tym miejscu krótka charakterystyka Szetlandów mogłaby się kończyć, gdyby chodziło o folder turystyczny. My natomiast mamy do czynienia z kryminałem. Dlatego gdzieś nad tym szkockim archipelagiem zbiera się mgła, spowijając wyspy mroczną pomroką. I gdzieś w tej do niedawna sielskiej atmosferze rodzi się zło. 

Wraz z głównymi bohaterami dochodzimy do prawdy powoli, jak już wcześniej wspomniałam – w niespiesznym tempie. W „Mglistym powietrzu”, podobnie jak w poprzednich częściach, nie odnajdziemy epatowania brutalnością i przemocą. Więcej tu chwytów charakterystycznych dla tradycyjnej odsłony kryminału, a także psychologicznych motywów działania bohaterów. Elementy intrygi kryminalnej przeplatają się z prywatnymi sprawami bohaterów, a  wątki z przeszłości mieszają się z aktualnymi. Zaś sama liczba postaci – skupiamy się w tej części przecież nie tylko na miejscowych, ale i przyjezdnych – jest na tyle znaczna, że nie tak łatwo wytypować winnego. 

W „Mglistym powietrzu” Ann Cleeves już po raz szósty zabiera czytelnika na Szetlandy.  Odcięte od świata, osamotnione, kuszące pięknem, często niestety niebezpiecznym. Po raz kolejny posługuje się też zjawiskami atmosferycznymi, które w moim odczuciu nie są tylko elementem opisu tamtejszej przyrody czy też pomysłem na tytuł, ale pewnego rodzaju symboliką lub metaforą tych wysp i ich mieszkańców. 

Nie bez powodu wybrałam tę książkę na wizytę w mglistej i deszczowej Szkocji. Fizycznie nie dotarłam aż na ten odległy archipelag, ale brytyjska aura spotęgowała już i tak dobre wrażenia z lektury. 

Udostępnij