Zza grobu 

Jest ciemno i ciasno. Kolejno przychodzą strach i niedowierzanie. Histeryczne hausty powietrza, którego ubywa, drapanie krwawiącymi paznokciami o wieko. Obłąkańcza myśl, że to  koniec, że gorzej już być nie może. A potem okazuje się, że jednak może…

Pogrzebanie żywcem. Choć to temat powracający w kryminałach, thrillerach i powieściach grozy, wciąż jest w pewien sposób kontrowersyjny, porażający, budzący skrajny niepokój. Wzorcowy przykład literackiej historii o przedwczesnym pogrzebaniu człowieka stworzył blisko dwieście lat temu niedościgniony Edgar Allan Poe. Teraz po ten motyw sięgnęła angielska pisarka Sharon Bolton. Jednak o ile u Poego bohater obawiał się pochowania żywcem z powodu choroby, na którą zapadł – katalepsji, o tyle u Bolton grzebanie żywych to wynik  świadomego i okrutnego działania osób trzecich.

Komisarz angielskiej policji Florence Lovelady wraca do małego miasteczka, w którym pełniła służbę na początku swojej zawodowej drogi. Powodem jest pogrzeb mężczyzny, którego – między innymi dzięki działaniom Florence – trzydzieści lat temu skazano na dożywocie za brutalne zbrodnie. Przed śmiercią wysłał on kobiecie tajemniczy list, który w połączeniu z   tropami pozostawionymi w mieście rzuca nowe światło na sprawę sprzed lat. Czy na pewno skazano właściwego człowieka? Czy może jedynie wskazano kozła ofiarnego, aby uciszyć panikę w miasteczku? Florence zaczyna ponownie przyglądać się sprawie, a jej aktualne śledztwo przeplata się ze wspomnieniami na temat tego prowadzonego przed trzydziestu laty. 

Miłośnikom gatunku Sharon Bolton przedstawiać nie trzeba. Autorka ma na swoim koncie jedną serię, z policjantką Lacey Flint w roli głównej, oraz kilka samodzielnych opowieści. Tym razem pisarka sięgnęła po naprawdę mroczną tematykę: makabryczne zjawisko grzebania ludzi żywcem. Jest jeszcze bardziej makabrycznie, gdy okazuje się, że ofiarami są dzieci. Tę przerażającą opowieść Bolton osadziła w scenerii pięknych – choć ponurych – wrzosowisk i wzgórz północnej Anglii. Aurę dopełniają pojawiające się w trakcie śledztwa gliniane figurki (imitujące ofiary, posiadające ich organiczną część) oraz motywy magii i czarownic. Ogólnie elementy irracjonalne i nadprzyrodzone nie są tym, o czym lubię czytać w powieściach kryminalnych, jednak Bolton z niezwykłym wyczuciem potraktowała tę tematykę. Jej duchy odnoszą się bowiem bardziej do duszy człowieka, a czary i wiedźmy – do siły i niezależności kobiet, za którą przecież w dawnych wiekach te często były palone na stosach. Pozostając przy tematyce kobiet – warto nadmienić, iż pisarka ze szczególną uwagą przedstawiła ich nierówne traktowanie, i to zaledwie kilka dekad wstecz. Funkcjonowanie kobiety w męskim świecie, w „męskim zawodzie” równało się wówczas co najmniej z brakiem poszanowania i  wiary w jej działania. 

W jednej z wcześniejszych recenzji innej książki Bolton stwierdziłam, iż pisarka jest moim „pewniakiem”. Po „Mistrzu ceremonii” jej pozycja pozostała niezachwiana. Śmiem nawet twierdzić, iż ta historia jest jedną z jej najlepszych. Zarówno główny wątek, a więc warstwa kryminalna, jak i wszelkie wątki poboczne trzymają czytelnika w napięciu. Finał opowieści zaskakuje, a unosząca się nad całością aura gotyckości stawia pytania o to, czy naprawdę jesteśmy jedynie tym, co ostatecznie ląduje w ziemi. I czy Carlos Ruiz Zafon na pewno miał rację, pisząc w „Cieniu watru”, że „Zmarli nigdy nie pojawiają się na własnych pogrzebach”?

 

Udostępnij