Karin Fossum nim zyskała literacką sławę i status „norweskiej królowej kryminału”, przez lata pracowała jako pielęgniarka w szpitalu psychiatrycznym. Wiedzę na temat ludzi chorych psychicznie spożytkowała w swoich tekstach, o czym świadczy choćby powieść kryminalna Kto się boi dzikiej bestii, kolejny tom z cyklu o przygodach inspektora Konrada Sejera.

W porównaniu z Nie oglądaj się w kolejnej powieści autorka przesuwa Sejera na drugi plan, choć dodaje oczywiście – zgodnie z zasadami tworzenia cyklu powieściowego – nowy element do wizerunku inspektora: ten zdeklarowany samotnik, który od śmierci żony żyje właściwie tylko pracą, zaczyna interesować się pewną intrygującą doktor psychiatrii. Na plan pierwszy w powieści wysuwają się dwie inne postaci. Jedną z nich jest młody, chory psychicznie mężczyzna Errki, który ucieka z psychiatryka, błąka się po okolicznych lasach i jest widziany na miejscu zbrodni (mieszkająca samotnie staruszka zostaje bestialsko zamordowana motyką). Drugą – zdesperowany Morgan, który napada z bronią w ręku na bank, a uciekając, bierze zakładnika. Okazuje się, że jest nim Errki. Obaj, ukrywając się przed policją, błąkają się po lasach i pustkowiach, aż w końcu trafiają do starej, opuszczonej chaty.

Początkowo gadatliwy, nie potrafiący usiedzieć na miejscu Morgan i zatrzaśnięty we własnym świecie Errki mają spore problemy z porozumieniem się, ale stopniowo zaczyna się między nimi nawiązywać nić porozumienia. Dlaczego? Różni ich wiele, ale łączy mocno jedno: obaj są samotnikami, plączącymi się gdzieś po marginesach społeczeństwa, uznawanymi za Obcych. Budzą w zwyczajnych ludziach politowanie, ale też i lęk. Szczególnie Errki, który traktowany jest niczym kozioł ofiarny lokalnej społeczności, obwiniany za wszelkie zło (to on właśnie uznawany jest przez otoczenie za tytułową „dzika bestia”). Koniec końców Morganowi udaje się to, czego nie potrafili osiągnąć wykwalifikowani psycholodzy opiekujący się Errkim: chłopak otwiera się przed nim, opowiadając o traumatycznych wydarzeniach z dzieciństwa, które zaważyły na całym jego późniejszym życiu.

W gruncie rzeczy Kto się boi dzikiej bestii to bardziej powieść psychologiczna niźli kryminał, choć Fossum zadbała, aby zagadka kryminalna była niebanalna i zaskakująca. Pisarka spróbowała przybliżyć nam świat Obcych, którzy żyją tuż obok, ale oddzieleni od reszty społeczeństwa niewidzialną szybą (to także chłopcy z zakładu poprawczego z tej powieści), pokazać jego specyfikę i oswoić – o ile oczywiście jest to możliwe.

Nie ma w kryminałach Fossum tzw. szybkiej akcji, opisów pościgów samochodowych czy efektownych policyjnych akcji z palbą pistoletową w tle. Jest za to sporo pogłębionej psychologii, zaglądania w – posłużę się słówkiem brzmiącym już nieco staroświecko – dusze ludzi i dużo norweskiego kolorytu lokalnego. Solidna i ciekawa rzecz.

 

Kto się boi dzikiej bestii, Karin Fossum

Przekład: Rafał Śmietana

Wydawnictwo Znak, Kraków 2008

Stron: 263

Udostępnij