Czarna księga, Ian Rankin

Autor: Robert Ostaszewski
Data publikacji: 06 maja 2009

Czarna księga

Autor: Ian Rankin
Przekład: Bogusław stawki
Wydawnictwo: Albatros
Premiera: 01 stycznia 2009
Liczba stron: 384

Z czym Polakom kojarzy się Szkocja? Zapewne z przednią whiskey, klubem piłkarskim Celtik, w którym na wszelkie możliwe sposoby dokazuje bramkarz Artur Boruc, dowcipami o skąpstwie i facetami paradującymi w spódniczkach. A miłośnikom dobrego kryminału kojarzy się pewnie jeszcze z wybornymi powieściami Iana Rankina.  

Rankin, mimo iż nie jest specjalnie leciwy (rocznik 1960), należy już do klasków europejskiego pisarstwa kryminalnego. Jego powieści sytuuje się w nurcie tartan noir (o tartan noir czytaj więcej na stronie PK TUTAJ), specyficznie szkockiej odmiany prozy kryminalnej, której autorzy czerpią pełnymi garściami z tradycji anglosaskiego czarnego kryminału. Sławę i pieniądze przyniósł Rankinowi cykl powieści, których głównym bohaterem jest inspektor policji z Edynburga John Rebus i których akcja rozgrywa się w stolicy Szkocji.

Na czym zasadza się wartość prozy Szkota? Jak na moje oko – na umiejętnym połączeniu typowych elementów zapożyczonych z czarnego kryminału ze specyficznym poczuciem humoru i odpowiednio wprowadzanym tzw. kolorytem lokalnym (z powieści Rankina sporo można się dowiedzieć o współczesnej Szkocji). Poza tym autorowi Próby krwi udało się wykreować wyrazistego i – by tak rzec – pełnokrwistego bohatera, jakim jest Rebus. Z jednej strony, Rebus jest dosyć podobny do wielu innych bohaterów czarnej prozy kryminalnej: to facet w średnim wieku, jak najbardziej po przejściach (rozwód, niezbyt trwałe i pełne zawirowań związki z kolejnymi kobietami, tak jak w ostatniej powieści, Czarnej księdze, w której kobieta wystawia jego walizki za drzwi), zgorzkniały, by nie rzec – cyniczny, nie stroniący od przesiadywania w pubach w celach jak najbardziej konsumpcyjnych, mający dość swobodny stosunek do policyjnego regulaminu, nie wahający się przed zwalczaniem większego zła złem mniejszym. Z drugiej strony, Rankin przydał Rebusowi tyle specyficznych cech, iż powstał bohater mimo wszystko oryginalny i zapadający w pamięć. Policjant z Edynburga uwodzi czytelników – jak mi się zdaje – przede wszystkim specyficznym, ciętym, pełnym złośliwostek poczuciem humoru (momentami jest to humor nawet nie tyle czarny, co wręcz wisielczy) i skłonnością do szaleńczych działań. Tak, Rebus ewidentnie jest szajbusem, co – o dziwo – raczej pomaga, niż przeszkadza mu w rozwiązywaniu kryminalnych zagadek.

Nic więc dziwnego że również opowieść przedstawiona w Czarnej księdze kończy się spektakularnym sukcesem Rebusa. Choć tym razem będzie musiał nielicho się namęczyć, rozwikłując bardzo poplątaną intrygę, do tego jeszcze w dosyć niesprzyjających okolicznościach (zostaje zawieszony). Do Edynburga wraca pedofil, którego Rebus kiedyś ścigał. Inny mężczyzna zostaje ugodzony nożem, prawdopodobnie wie, kto to zrobił, ale nie chce współpracować z policją. Policjanci z różnych wydziałów zaczynają żmudną inwigilację miejscowego mafioso. Partner i przyjaciel Rebusa, Brian, zostaje napadnięty i zapada w śpiączkę. Rebus odkrywa, że Brian prowadził prywatne śledztwo w nierozwiązanej sprawie sprzed lat - morderstwa w szemranym hotelu. Inspektor podejrzewa, że napaść na policjanta może mieć z tym związek. Postanawia kontynuować śledztwo i szybko raz po raz dostaje wyraźne ostrzeżenia, sugerujące, że powinien odpuścić. Odpuścić? To nie w stylu Rebusa. Mimo iż na razi się wielu wpływowym osobom, doprowadzi sprawę do końca.

Po Czarną księgę sięgałem z przekonaniem, graniczącym z pewnością, że czeka mnie sporo lekturowej frajdy. I nie zawiodłem się choćby w najmniejszym stopniu!

Udostępnij

Sprawdź, gdzie kupić "Czarna księga" Ian Rankin

PRZECZYTAJ TAKŻE

NOWOŚĆ

Wszyscy diabli, Ian Rankin

Ian Rankin i John Rebus powracają w swoim najlepszym stylu!

27 kwietnia 2022

NOWOŚĆ

Nawet zdziczałe psy, Ian Rankin

„Nawet zdziczałe psy” Iana Rankina to dwudziesta powieść, której bohaterem jest John Rebus. Tym razem inspektor (choć już na emeryturze) pomaga w rozwiązaniu sprawy ...

19 lipca 2017

NOWOŚĆ

Na krawędzi ciemności, Ian Rankin

Od dziś znajdziecie w księgarniach powieść "Na krawędzi ciemności" Iana Rankina - to druga część cyklu o Malcolmie Foxie, oficerze wydziału wewnętrznego edynburskiej ...

09 stycznia 2015

NOWOŚĆ

Stojąc w cudzym grobie, Ian Rankin

Od dzisiaj na księgarnianych półkach znajdziecie powieść "Stojąc w cudzym grobie" Iana Rankina - kolejną, osiemnastą już książkę z serii kryminałów z inspektorem ...

04 lipca 2014

RECENZJA

Black & blue, Ian Rankin

Rebus nie prezentuje się pięknie na tle swoich starannie ubranych i odpicowanych kolegów. Jednak nawet pijany i niechlujnie odziany John Rebus jest znacznie skuteczniejszy niż ...

19 grudnia 2012

RECENZJA

Supełki i krzyżyki, Ian Rankin

Książka jest po prostu dobrym kryminałem z wrażliwymi, głęboko ludzkimi bohaterami, zmagającymi się nie tylko z policyjnym śledztwem, ale i własnymi demonami z ...

05 grudnia 2012

NOWOŚĆ

Pożegnalny blues, Ian Rankin

Ostatnia powieść z inspektorem Rebusem.

09 czerwca 2009

NOWOŚĆ

Czarna księga, Ian Rankin

Nowa powieść Iana Rankina.

15 kwietnia 2009

NOWOŚĆ

Memento mori, Ian Rankin

Nowa powieść Rankina.

25 listopada 2008