Przy mojej kanapie wciąż rosną stosy książek do przeczytania „na kiedyś”, w wolnym czasie, którego wciąż – niestety – mam za mało; pośród nich sporo jest kryminalnych nowości głośnych czy modnych obecnie autorów. Ostatnio sięgnąłem jednak po książkę sprzed lat, napisaną przez autorkę, o której mało kto już obecnie pamięta. Czemu wybrałem do lektury taką właśnie rzecz? Może z przekory, a może dlatego że koniec roku skłania do patrzenia w przeszłość – również tę odległą.

Jakąż to książkę przeczytałem? Właściwie książeczkę: Królową nocy Anny Kłodzińskiej. Któż to taki? Już przypominam. Sylwetkę Kłodzińskiej (1915-2008) można przeczytać na stronie PK TUTAJ. Ta PRL-owska pisarka była postacią kontrowersyjną, wiele osób zarzucało jej, że uprawiała nachalną propagandę socjalistycznego „raju”, że była grafomanką, której książki wydawano tylko dlatego, że były „słuszne” ideologicznie (choćby Stanisław Barańczak). Nie zmienia to jednak faktu, że w czasach PRL-u Kłodzińska była autorką poczytną. Zadebiutowała w roku 1953 powieścią produkcyjną Ziemia srebrzy się cynkiem, jednak popularność przyniosły jej powieści policyjne. Pierwszą z nich, zatytułowaną Śledztwo prowadzi porucznik Szczęsny, opublikowała w roku 1957, ostatnią, czyli Wynajętego mordercę w roku 1991 (pod pseudonimem Stanisław Załęski). W sumie Kłodzińska wydała 31. powieści milicyjnych i była jedną z najważniejszych autorek tej odmiany powieści sensacyjno-kryminalnej.

Królowa nocy po raz pierwszy w wersji książkowej opublikowana została w zeszłym roku za sprawą aktywności Klubu Miłośników Polskiej Powieści Milicyjnej MOrd. Wcześniej opublikowana została jedynie w odcinkach w „Dzienniku Zachodnim” w roku 1971. Prawdę powiedziawszy nie jest to nawet powieść, lecz dłuższe opowiadanie, ot, niespełna 90 stron niezbyt gęstego druku, więc siłą rzeczy fabuła nie może być zbyt skomplikowana. Wicedyrektor dużego warszawskiego przedsiębiorstwa, niejaki Derbach, kiedy jego żona i synek wypoczywają w – jakże by inaczej – słonecznej Bułgarii, a on jest słomianym wdowcem, wikła się w krótki romans z młodą, piękną Angielką, poznaną w hotelowej restauracji. Szybko o tym przyjemnym incydencie zapomina – do czasu, bo zjawia się u niego w pracy bladolicy mężczyzna, który zaczyna go szantażować, pokazując fotki, na których widoczny jest wicedyrektor w sytuacji niedwuznacznej. Spanikowany Derbach płaci raz, drugi i gdy już zrozpaczony myśli, że nie uda mu się wywikłać ze spirali szantażu, szantażysta nagle znika. Derbach oddycha z ulgą, jednak na krótko, bo w jednym z warszawski parków znalezione zostaje ciało dziewczyny, z którą miał przelotny romans. Wszystkie poszlaki wskazują, że to Derbach był sprawcę zabójstwa. Jednak dzielni milicjanci z wydziału kryminalnego Komendy Stołecznej, Rączewski i Szczęsny, mają coraz większe wątpliwości…

Jak ten tekst napisany blisko czterdzieści lat temu znosi próbę czasu? Kiepsko. Intryga jest dosyć banalna, choć w miarę sprawnie poprowadzona. Razi schematyczność postaci i szkicowość tła. Mniej najbardziej jednak męczył styl tej prozy – a właściwie jego całkowity brak. Kłodzińska pisze w sposób sprawozdawczy, używając bardzo prostej składni i ograniczonego słownika, całkowicie rezygnując z językowych czy stylistycznych ozdobników. Dziś Królowa nocy to gratka jedynie dla miłośników powieści milicyjnej i tych, którzy sami chcą się przekonać, jak to drzewiej w polskiej prozie kryminalnej/sensacyjnej bywało.

Królowa nocy, Anna Kłodzińska

Wydawnictwo Wielki Sen, Warszawa 2009

Stron: 89

Udostępnij