Pisarz, który nienawidził kobiet, John Leake

Autor: Ewa Dąbrowska
Data publikacji: 04 maja 2011

Pisarz, który nienawidził kobiet. Podwójne życie seryjnego mordercy

Autor: John Leake
Wydawnictwo: Wydawnictwo Znak
Liczba stron: 392

Historia pewnego narcyza

Pisarz, który nienawidził kobiet Johna Leake’a to przykład tzw. true crime. Jak wskazuje nazwa, tematem tej odmiany literatury faktu są zbrodnie, do których doszło w rzeczywistości. Leake, amerykański pisarz i tłumacz, spędził w Wiedniu sześć lat, rozmawiał z niemal wszystkimi uczestnikami zdarzeń opisanych w książce – i stworzył sugestywny obraz Jacka Unterwegera, wiedeńskiego pisarza-mordercy, mistrza manipulacji, uwodziciela, oszusta, narcyza… Określenia można mnożyć. Od pierwszych stron książki czuć, że Leake’a zafascynował Unterweger. Na szczęście jest to fascynacja podszyta odrazą, nie szacunkiem.
Leake skoncentrował się na losach Jacka – nie opisywał szczegółów z życia innych postaci (poza małymi wzmiankami istotnymi dla rozwoju wydarzeń). Pisarz, który nienawidził kobiet to przede wszystkim świetnie nakreślony portret człowieka, z jednej strony pisarza, autora Czyśćca – powieści o drodze do resocjalizacji, za którą pokochały go elity i dzięki której wyszedł przedterminowo z więzienia, a z drugiej strony – bezwzględnego zabójcy, który czerpał perwersyjną przyjemność ze znęcania się nad kobietami. Unterweger stworzył zresztą nie tylko Czyściec – był też autorem lepszej wersji siebie: zagubionego człowieka, którego nieszczęśliwe dzieciństwo przywiodło na złą drogę i który odkupił winy w więzieniu. Tak naprawdę wszystko to tylko wymysł – Jack zabijał, bo tego właśnie chciał. A cała tajemnica tkwiła w tym, że „miał niezwykłą zdolność nakłaniania ludzi do kwestionowania rzeczywistości, która wydawała się oczywista”.
Napiszę szczerze: nie podoba mi się obraz kobiet wyłaniający się z tej historii. Niemal wszystkie dają się podejść czarującemu draniowi i do końca nie wierzą w jego winę. Zmusza do myślenia scena z rozprawy sądowej: kiedy oskarżenie wysuwa argumenty nie do odparcia, około dwudziestu kobiet płacze. Nie, nie dlatego, że opisywane zbrodnie je przerażają. Wprost przeciwnie: one święcie wierzą, że „ich kochany Jack” nie mógł tego zrobić…
Książka została podzielona na trzy części, składające się łącznie z 91 krótkich rozdziałów. Każdy z nich opisuje wydarzenia z życia głównego bohatera lub osób, które w jakimś momencie życia się na niego natknęły. Oprócz tego ważną część powieści stanowią obszerny wykaz źródeł (dziennik Unterwegera, wywiady, artykuły itp.) oraz przypisy (bardzo szczegółowe – niemal wszystkie informacje, nawet te dotyczące czyichś odczuć, są poparte dowodami). Tak dokładna dokumentacja poświadcza, że Leake starannie przygotował się do napisania książki.
Język powieści jest lapidarny, wręcz suchy. Ta rzeczowość sprawia, że brutalne fragmenty – autor nie unika bowiem na przykład opisów ciał ofiar – nie wywołują niesmaku. Jednak z drugiej strony może to utrudniać odbiór – momentami książkę czyta się jak rozprawę naukową. Ale nie mamy przecież do czynienia z literaturą stricte rozrywkową.
Na koniec pozwolę sobie przyczepić się do jednego. Oryginalny tytuł książki Leake’a brzmi: Entering Hades („Wstępując do Hadesu”). Idea polskiego tytułu jest prosta. Oczywiste nawiązanie do pierwszej powieści Stiega Larssona może napędzić książce przypadkowych czytelników. Wydawca nie bierze jednak pod uwagę tego, że fani twórczości szwedzkiego pisarza z pewnością poczują się oszukani, bo powieść Leake’a nie ma nic wspólnego z Millenium. Można też spierać się, czy tytuł jest trafny – bo czy Unterweger tak naprawdę nienawidził kobiet?
Pisarz, który nienawidził kobiet nie jest książką dla każdego. Ten, kto oczekuje czystej rozrywki, może być zawiedziony. Jednak warto po nią sięgnąć: z pewnością po lekturze zaczniecie się zastanawiać, co tak naprawdę kieruje seryjnymi mordercami.

Ewa Wrona


Pisarz, który nienawidził kobiet. Podwójne życie seryjnego mordercy
John Leake
Przekład: Maria Makuch
Wydawnictwo Znak
Kraków 2011
Liczba stron: 392

Udostępnij

Sprawdź, gdzie kupić "Pisarz, który nienawidził kobiet. Podwójne życie seryjnego mordercy" John Leake