Śledztwo w środku mroźnej zimy

Klimat powieści jest od początku taki, jaki być powinien: tajemniczy, ponury, zimny i pewien niedomówień związanych z mroczną przeszłością. Norwegię wzięła we władanie sroga zima i to taka, przy której nasze polskie zimy stulecia mogą wydawać się śmieszne. Ulice są skute lodem, ludzie chodzą opatuleni kilkoma szalikami naraz, na butach noszę ciepłe ochraniacze, a włosy w nosie zamarzają im zaraz po wyjściu z ciepłych domów, tworząc sople, przez które ciężko oddychać. W takiej aurze przyszło detektywom  Gunnarstrandzie i  Frølichowi prowadzić śledztwo w sprawie śmierci siedemdziesięciodziewięcioletniego antykwariusza Reidara Folke Jaspersena.  Jaspersen w piątek trzynastego przeżył swój najgorszy dzień. Jego świat zaczął się walić się kawałek po kawałku. Ukoronowaniem tego pechowego dnia było zabójstwo, jakiego dokonano na jego osobie. Sprawca dodatkowo zbezcześcił zwłoki i umieścił je nagie w witrynie sklepu. Policjanci mają do wyboru cały korowód podejrzanych: niewierną żonę, znacznie młodszą od męża i nadal bardzo atrakcyjną, oraz jej młodego kochanka. A także syna ofiary, który całe życie żył w cieniu swego ojca, jak również jego jędzowatą żonę, wiecznie ze wszystkiego niezadowoloną. Do tego trzeba dodać braci, którym Reidar zablokował interes życia. Zjawia się też tajemnicza postać młodej, pięknej dziewczyny, która wiąże się z przeszłością Jaspersena. Jakby tego było mało, pojawia się jeszcze syn dawnego wspólnika, którego żale do ofiary sięgają czasów drugiej wojny światowej.

W książce więc występuje też ten jakże lubiany  przez Skandynawów wojenny wątek. Czasy okupacji również dla Norwegów są okresem, z którym nadal próbują się na różne sposoby rozliczać. Tak jest i w tym przypadku.

Dodatkowym atutem powieści Dahla są wiarygodne sylwetki głównych bohaterów, z którymi czytelnik się zaprzyjaźnia, chociaż nie jest to wcale takie oczywiste ani łatwe. Nie są to postaci, które lubimy, bo są tak bardzo sympatyczne bądź oryginalne, bądź obdarzone dramatyczną przeszłością, jak to często bywa w kryminałach. Lubimy ich raczej dlatego, że są tak bardzo ludzcy i zwykli. Gunnarstranda jest oschły, zachowawczy i sentymentalny. Wciąż wspomina swoją zmarłą żonę, nie pozwalając tym samym rozkwitnąć swojemu nowemu związkowi. Frank Frølich tymczasem jest wielkim poczciwym chłopiskiem znudzonym swoją dotychczasową wiecznie niezadowoloną dziewczyną, a wciąż niegotowym na nowy związek z koleżanką z pracy. Dahl ukazuje relacje obu detektywów z kobietami w boleśnie realistyczny, smutny i prawdziwy sposób.

Ta książka obok klasycznej formuły w stylu brytyjskim urzeka ponurym stylem, który ukochali sobie wielbiciele skandynawskiej prozy, i głębokim psychologicznym wejrzeniem w każdego z bohaterów. Nawet jeśli ci wydają nam się odrażający czy źli, budzą w nas równocześnie smutek, refleksję i współczucie.

Udostępnij