W sieci powiązań

To było moje pierwsze spotkanie ze szwedzką pisarką. Przyznam, że jestem sceptyczna, gdy kolejną autorkę lub autora koronuje się na nową królową lub królem kryminału szwedzkiego, skandynawskiego, światowego czy jeszcze jakiegoś innego. Pachnie mi to zawsze zwykłym chwytem reklamowym, bo przecież wydawcy mają prawo nadawać swoim autorom tytuły jakie im się podoba, byle te brzmiały wystarczająco kusząco dla czytelnika. Po przeczytaniu powieści Asy Larsson królową bym jej nie nazwała, ale jakiś szlachecki tytuł na pewno się jej należy.

„Aż gniew twój przeminie” to czwarta powieść Larsson z prokuratorką Rebeką Martinsson. Rebeka i grupa policjantów z Anną Marią Mellą na czele wciąż nie mogą otrząsnąć się po wydarzeniach z poprzedniej powieści, które wprowadziły rozłam w zespole. Animozje trzeba jednak odłożyć na bok i rozpocząć śledztwo w sprawie dwójki nastolatków, która wybrała się nurkować – i słuch po niej zaginął. Po pół roku zostają odnalezione zwłoki dziewczyny i śledztwo rusza zwykłym torem. Prokuratorka i komisarz, penetrując okolicę, zaglądając do kolejnych domów i rozmawiając z ludźmi, odkrywają, że całą wieś łączy sieć dziwnych powiązań i tajemnic z przeszłości. Wszystkim wydają się kręcić bracia Krekulowie, zamożni mieszkańcy wioski. Kiedyś terroryzujący szkolnych kolegów chuliganie, obecnie trzymający w kleszczach lęku miejscową społeczność pseudobiznesmeni, działający na obrzeżach prawa.

Rzeczą, która uderza od razu, jest liczba bohaterów w książce. Prawie na każdej stronie pojawia się nowa postać, do tego narracja prowadzona jest z wielu perspektyw, a akcja niekiedy cofa się w czasie nawet o kilkadziesiąt lat. Trzeba czytać uważnie, aby zorientować się w relacjach między bohaterami, więzach pokrewieństwa i zależnościach. To wszystko na początku utrudnia odnalezienie się w powieści. Zaletą jest jednak to, że wszystkie postaci, nawet te trzecioplanowe, są ciekawie przedstawione. Autorka ma talent w kreśleniu charakterów zaledwie kilkoma kreskami tak, że z miejsca nabierają kolorów i zapadają w pamięć. Jak budzący odrazę Krekulowie, zamordowana nastolatka Wilma, która wydaje się nietuzinkową dziewczyną, jej młoda duchem, chociaż niesprawna prababcia czy miejscowy dziwak, fanatyk ekologii.

Ciekawym pomysłem jest również narracja prowadzona z perspektywy ducha zamordowanej dziewczyny. Duch towarzyszy prokuratorce, policjantom, świadkom. Nie mamy pewności, czy zna powód i sprawcę swojej śmierci. Zdradza nam jednak kawałek po kawałku sekrety mieszkańców wioski, a prowadzących śledztwo delikatnie popycha do przodu.

Książkę czyta się szybko i przyjemnie; miło poznać kolejny wycinek Szwecji, czyli Kirunę – najbardziej wysunięte na północ miasto w kraju – i dowiedzieć się o konszachtach mieszkańców z Niemcami oraz sympatyzującymi z nimi w czasie drugiej wojny światowej Finami. Dzięki kryminałom kraje skandynawskie zdają się mieć coraz mniej białych plam, a czytelnicy na całym świecie powoli stają się ekspertami w dziedzinie geografii, historii, polityki, kultury, potraw i zwyczajów tego obszaru.

Udostępnij