Para detektywów – detektywi występujący w tandemie to zawsze bardzo wdzięczna opcja dla autora kryminałów, otwierająca wiele różnych możliwości interakcji: od animozji i różnic w metodach śledczych aż po rodzącą się między współpracownikami miłość. Występują różne opcje: mężczyzna i kobieta – jeśli nie są w związku (jak w pierwszej powieści Christie z Tommym i Tuppence), to przynajmniej między nimi iskrzy. Tak jak pomiędzy Patrickiem i Angie z kryminałów Dennisa Lehane’a albo Lincolnem i Amelią u Jeffery’ego Deavera. Napięcie seksualne jest zresztą jednym z najważniejszych elementów fabuły w tego typu kryminałach. Uwielbiają ten rodzaj relacji wybierać również autorzy seriali kryminalnych, których tytuły można by wymieniać bez końca („Na wariackich papierach”, „Dempsey i Makepeace na tropie”, „Żar tropików”, „Kości”). Inna opcja to mentor i jego podwładny, często nowicjusz. Taki układ wykorzystuje w swoich książkach na przykład Kjell Ola Dahl. Można go też zobaczyć w wielu filmowych thrillerach, jak chociażby „Siedem” czy „Dzień próby”. Mentor jest zwykle zgorzkniały i dosłownie na dzień przed emeryturą, a nowicjusz wciąż naiwny, pełen ideałów i dobrych chęci.
Pisarz – Christie stworzyła także postać pisarza, a zarazem detektywa amatora. Jednak jej Adrianna Oliver, wykorzystując metody swojego książkowego bohatera, nie osiąga dobrych rezultatów. W kryminale „Rzeźbiarka” Minette Walters śledztwo również prowadzi pisarka. Cenionym poetą jest natomiast wrażliwy, a przy tym skuteczny policjant Adam Dalgliesh z powieści P.D. James. Bohater „Drżącej ręki fałszerza” Patricii Highsmith jest autorem scenariuszy. Bezimienny pisarz zostaje uwikłany w niebezpieczną intrygę w „Autorze widmo”. Rollo Martins, bohater „Trzeciego człowieka” Grahama Greena, to autor westernów drugiej, a nawet trzeciej klasy, który przyjeżdża do Wiednia, gdzie próbuje rozwikłać zagadkę śmierci swojego przyjaciela.
Detektyw posiadający zdolności nadprzyrodzone – ten typ detektywa również zawdzięczamy angielskiej Królowej Kryminału, która w zbiorze opowiadań „Tajemniczy Pan Quin” stworzyła postać nie z tego świata, nawiązującą do maski arlekina z commedia dell’arte. Pan Quin przemawia w imieniu zmarłych i naprowadza detektywa amatora pana Sattherwhite’a na trop morderców. Zdolności nadprzyrodzone posiada też Harper, bohaterka powieści Charlaine Harris, która wyczuwa zmarłych swoim grobowym zmysłem. Za detektywa o zdolnościach nadprzyrodzonych można też uznać Harry’ego Pottera, gdyż prawie każda z książek z tej serii jest niczym innym, jak po prostu kryminałem fantasy. Wyjątkowym dziwadłem wśród tego typu literatury jest „Na tropie jednorożca” Mike’a Resnika – pełne postaci przynależących do świata fantasy. W brytyjskim serialu „Randall i duch Hopkirka” detektywa Jeffa Randalla wspomaga duch – Marty Hopkirk. Z kolei Allison DuBois w serialu „Medium” rozmawia ze zmarłymi, dzięki czemu jest niezbędna prokuratorowi prowadzącemu śledztwo.
Arystokrata – stworzeniem takiej postaci również pierwsza zajęła się Christie. Amatorskie śledztwo prowadzi na przykład młoda arystokratka lady Frances z „Dlaczego nie Evans”, a także sir Charles z „Tragedii w trzech aktach”. Melrose Plant, angielski lord, który zrzekł się tytułu, z serii powieści Marthy Grimes wspomaga w śledztwie inspektora Jury. Przy śledztwach inspektora Jury pomaga też czasami (bardziej jednak przeszkadza) ciotka ex-lorda, wścibska, łakoma i przekonana o swojej racji lady... Agatha! Erast Fandorin w kryminałach Borisa Akunina to potomek zubożałego, a niegdyś znamienitego rodu, który zaczyna pracować w policji. Sir Nicolas z innej serii powieści Akunina to z kolei potomek Erasta Fandorina, a więc również arystokrata. Alvise Trona, komisarza, a zarazem weneckiego arystokratę w kryminale Nicolasa Remina „Śnieg w Wenecji”, w śledztwie wspomaga cesarzowa Sissi! W brytyjskim serialu przygodowym „Detektywi z wyższych sfer” śledztwo prowadzą Amerykanin i dystyngowany lord Berett Sinclair.
Dziennikarz – dziennikarz ze swej natury jest osobnikiem, który lubi węszyć, doskonale więc nadaje się na głównego bohatera kryminału. Najbardziej znanym dziennikarzem prowadzącym śledztwo jest Mikael Bloomkvist z trylogii Larssona. Często dziennikarz bywa również postacią poboczną, uzupełniającą śledztwo głównego bohatera, na przykład w powieści „W jaskini lwa” Anne Holt.
Dziecko – dzieci przewijały się przez różne śledztwa prowadzone przez bohaterów Królowej Kryminału. Bywało, że ich wskazówki okazywały się bardzo cenne, na przykład w książce „Kot wśród gołębi” lub „Noc w bibliotece”, nigdy jednak nie rozwiązywały zagadek kryminalnych samodzielnie. Młodociany detektyw stał się natomiast postacią bardzo popularną w książkach, filmach i serialach dla młodzieży. Jednak nie tylko. Mimo że w hotelowej trylogii Marthy Grimes zagadkę rozwiązuje obdarzona bogatą wyobraźnią dwunastoletnia Emma, książki te wcale nie są dla dzieci.
Specjalista – bohater specjalizujący się w jakiejś dosyć wąskiej dziedzinie, na przykład psycholog, profiler, koroner, lekarz albo literaturoznawca; jego niszowa wiedza przydaje się w trakcie śledztwa. I tu za stworzenie pierwszego specjalisty powinniśmy być wdzięczni Christie. Jej Parker Pyne to emerytowany urzędnik działu statystyk, który wykorzystuje swoją wiedzę w pracy detektywa. Autor tworzący postać bohatera specjalisty ma możliwość zaprezentowania czytelnikowi wiedzy na temat różnych interesujących dziedzin i zawodów, które stają się tematem powieści tak samo ważnym i ciekawym jak zagadka. Obecnie jest to jeden z najczęściej występujących w kryminałach typów detektywa. Autorzy często wykorzystują własne doświadczenia zawodowe, na przykład Kathy Reichs, autorka serii „Kości”, która podobnie jak jej bohaterka Temperance Brennan , jest antropologiem klinicznym. W „Klubie Dumas” Arturo Pereza-Reverte główny bohater Lucas Corso jest specjalistą od starodruków. Key Scarpetta, protagonistka w książkach Patricii Cornwell, jest medykiem sądowym. Hubert Meyer, bohater kryminałów Katarzyny Bondy, to profiler. Konsultantem i znawcą seryjnych morderców pomagającym policji jest także jeden z nich – Hannibal Lecter. Bohaterowie „Klubu Dantego” są poetami i specjalistami od „Boskiej Komedii” Dantego. Wymyślony przez Dana Browna Robert Langdon to profesor zajmujący się badaniem symboli. Lisbeth Salander w trylogii Larssona jest hakerką. Swego rodzaju specjalistą-detektywem jest też serialowy doktor House.
Prawnik – podobnie jak w przypadku specjalisty, swoich bohaterów czynią prawnikami pisarze, którzy sami parali się tym zawodem. Tak jest w przypadku Thory, prawniczki z powieści Yrsy Sigurdardóttir. Podobnie w książkach o Perrym Masonie, bohaterze Erle’a Stanleya Gardnera, i w przypadku przeróżnych bohaterów Johna Grishama. Ciekawym przykładem jest również Sędzia Di (wzorowany na autentycznej postaci sędziego, który żył w latach 630-700) z serii książek Roberta Van Gulika.
Wojskowy – pierwszym detektywem ze stopniem wojskowym był pułkownik Rice występujący w kilku książkach Agathy Christie. W powieściach Bernarda Miniera komendanta policji wspomaga pracująca w żandarmerii Irene Ziegler. Lew Stiepanowicz Demidow, funkcjonariusz KGB, zostaje oddelegowany do odnalezienia seryjnego mordercy w powieści „Ofiara 44” Toma Roba Smitha. Detektywami pracującymi dla wojska są też bohaterowie serialu „NCIS”.
Tajny agent – pierwszymi tajnymi agentami byli również bohaterowie Agathy Christie – Tommy i Tuppence, którzy w powieści „N czy M?” mieli odnaleźć agenta pracującego w czasie drugiej wojny światowej na rzecz Niemiec. W powieści „Spotkanie w Bagdadzie” angielskiej autorki poznajemy kolejnych brytyjskich tajnych agentów – Carmichaela i Dakina. Agentem jest też detektyw dyslektyk Will Trent w kryminałach Karin Slaughter. Najsłynniejszym tajnym agentem jest jednak naturalnie James Bond.
Znana postać z przeszłości – mnóstwo się tego typu bohaterów ostatnio namnożyło. Zagadki rozwiązują amerykańscy dziewiętnastowieczni poeci w „Klubie Dantego”, a nawet Beatrycze, córka samego Dantego, w książce „Sekretna księga Dantego” Francesco Fiorettiego. W śledztwie pomaga cesarzowa Sissi w „Śniegu w Wenecji” Nicolasa Remina. Policję wspomaga również ojciec kryminału Edgar Allan Poe w filmie „Kruk”.
Zwierzę – pierwowzorem może tu być tytułowy Lew z Nemei z opowiadania Agathy Christie – pekińczyk, który pomaga Poirotowi rozwiązać zagadkę gangu porywaczy psów. Najciekawszym przypadkiem są jednak owce, które szukają zabójcy swojego pasterza w kryminale „Sprawiedliwość owiec” Leonie Swann. Swojemu panu partneruje też owczarek niemiecki, czyli komisarz Rex z austriackiego serialu i komisarz Aleks z wersji polskiej.
Detektyw drugoplanowy – bohater, który był niegdyś jedynie współpracownikiem, podwładnym lub przyjacielem głównego bohatera, nagle staje się postacią pierwszoplanową. Tak jak pułkownik Rice i Adrianna Oliver u Christie. Kjell Ola Dahl w powieści „Czwarty napastnik” odsuwa Gunnarstrandę na drugi plan, a na pierwszy wysuwa się Frank Frølich. Eva Moreno, będąca początkowo jedną z wielu postaci w książkach Håkana Nessera z komisarzem Van Vetereenem, w „Sprawie Evy Moreno” jest już główną policjantką prowadzącą samodzielnie śledztwo.
Gaja Grzegorzewska