Wtargnięcie, Elena Sender

Autor: Ewa Dąbrowska
Data publikacji: 18 lutego 2014

Wtargnięcie

Autor: Elena Sender
Wydawnictwo: Wydawnictwo Albatros A. Kuryłowicz

Eksperymenty z pamięcią

Tym razem nie będzie o morderstwie. Ale intryga będzie nie mniej wciągająca niż w najlepszym kryminale. Mowa o „Wtargnięciu” Eleny Sender, powieści, która zgodnie z gatunkowymi wytycznymi thrillera trzyma w napięciu, obfituje w zwroty akcji oraz w bardzo sprawny sposób ukazuje towarzyszące głównej bohaterce poczucie ciągłego zagrożenia i wyścigu z czasem. Autorka wprowadza także mocny element psychologiczny, a akcję umiejscawia w środowisku lekarskim. Mamy więc do czynienia z thrillerem psychologiczno-medycznym. Powieść jest literackim debiutem Sender, która na co dzień jest dziennikarką i reporterką.

Cyrille Blake jest psycholożką o specjalizacji psychiatrycznej, która w życiu osiągnęła już wszystko. Ma kochającego męża, pieniądze, własną prywatną klinikę, w której leczą się pacjenci cierpiący na stany depresyjne i lżejsze postacie spadku formy psychicznej. Prowadzi badania nad nowym lekiem na depresję, który testuje w swojej klinice. Uważa, że robi coś dobrego i słusznego – za pomocą właściwych terapii i środków farmakologicznych chce dawać ludziom poczucie szczęścia. Robi to, co zawsze pragnęła robić – prowadzi naukowe badania oraz pomaga ludziom. Pewnego dnia w jej gabinecie pojawia się Julien Daumas – młody mężczyzna, który cierpi na powracające koszmary nocne. Rozmowa z pacjentem ma dla Cyrille nieoczekiwany przebieg. Mężczyzna twierdzi, że ją zna. Uważa, że kiedyś, gdy była jeszcze stażystką w pewnej klinice, zajmowała się nim. Lekarka szybko kończy wizytę, umawia go na kolejną i stwierdza, że Daumas kwalifikuje się na leczenie szpitalne. Bardziej skłonna jest uwierzyć w mitotwórcze skłonności pacjenta niż w fakt, że mówi on prawdę. Przecież ona w ogóle go nie pamięta. Mimo to postanawia przyjrzeć się historii choroby Juliena. Okazuje się, że faktycznie był jej pacjentem. Ale wraz z tą wiedzą pojawiają się kolejne znaki zapytania. Okazuje się, że Cyrille nie pamięta wielu szczegółów z lat pobytu w szpitalu doktora Maniena. Co takiego się stało? Czy zaczyna cierpieć na powolną utratę pamięci? A może ktoś bez jej wiedzy wtargnął w jej mózg i usunął pewne wspomnienia? Sytuacja zaczyna być coraz bardziej niejednoznaczna i zagadkowa.

Akcja powieści rozłożona jest na dwa kontynenty – Europę i Azję. Część wydarzeń rozgrywa się w Paryżu, a część w Bangkoku. Daje to możliwość zestawienia ze sobą dwóch kultur, porównania ich oraz pokazania kontrastów. Autorce się to udaje. W ogóle sama Tajlandia okazuje się państwem wielu przeciwieństw. Z jednej strony przepych i miejsce organizacji ważnego kongresu naukowego, z drugiej – ubóstwo i chore dzieci. W powieść wpleciony został także problem etyki lekarskiej. Autorka stawia pytanie o to, gdzie kończy się nauka, a zaczyna się szarlataneria, gdzie kończą się granice naukowego eksperymentu, a zaczyna się wyrachowane eksperymentowanie. Typuje także powody takiego postępowania. Nie są one ani nowe, ani odkrywcze – chęć zdobycia sławy za wszelką cenę oraz chciwość. Za niezawodną pigułkę szczęścia bogaci ludzie będą przecież w stanie zapłacić każdą cenę. Kolejny problem, który się wyłania, dotyczy ludzkich wspomnień zapisanych w mózgu. Czy całkowita ich eliminacja może być gwarantem szczęścia? Czy jednak ważniejsze jest doświadczenie wyniesione z popełnionych błędów, ale wymuszające ciągłą o nich pamięć? Odpowiedź daje zakończenie powieści.

Książka jest także opowieścią o odwiecznej walce dobra ze złem. Kończy się również klasycznie, czyli dobro zwycięża zło. Ale tak naprawdę w trakcie lektury nasza perspektywa postrzegania dobra i zła ciągle się zmienia. Autorka znakomicie gra z czytelnikiem i doskonale używa cech gatunkowych thrillera. Kiedy wydaje się nam, że bohaterka umyka złu, okazuje się, że zaczyna ono dopadać ją z innej strony. Prawie do końca nie wiemy, kto jest tu czarnym charakterem. Stwarza to poczucie, że Cyrille wciąż znajduje się w potrzasku i nie wiadomo, kto jest jej sprzymierzeńcem, a kto chce ją skrzywdzić. I choć najsłabszym punktem powieści okazuje się zakończenie – misternie budowany suspens kończy się dość groteskowo i nieprzekonująco – dla napięcia budowanego w trakcie i tak warto sięgnąć po tę pozycję.

Ewelina Dyda

Wtargnięcie
Elena Sender
Przekład: Wiktoria Melech
Wydawnictwo Albatros A. Kuryłowicz
Warszawa 2012   

Udostępnij

Sprawdź, gdzie kupić "Wtargnięcie" Elena Sender