Trochę szkoda talentu Sejera na takie sprawy

Znowu dopadł mnie ostatnio kryzys kryminalny. Przy łóżku nie piętrzy się kupka wyczekujących na swoją kolej lektur, w których mogłabym przebierać jak bogata panna na wydaniu wśród obiecujących kawalerów. A na półkach wszystko albo przeczytane, albo zaczęte i porzucone ze wzgardą.

I nagle mój wzrok padł na „Oko Ewy”. Powieść Karin Fossum, która jakimś cudem uchowała się nietknięta. Zaintrygowało mnie: dlaczego? Przecież jej trzy inne książki („Za podszeptem diabła”, „Nie oglądaj się” i „Kto się boi dzikiej bestii”) dosłownie pochłonęłam. Swego czasu zaliczałam Norweżkę do grona moich absolutnie ulubionych skandynawskich autorów. Być może zniechęciła mnie notka na czwartej stronie okładki, strasząca, że to zaledwie powieść psychologiczna z wątkiem kryminalnym. Ale przecież śledztwo prowadzi Konrad Sejer, pomyślałam, więc na pewno trochę tego kryminału będzie.

Owszem. Trochę jest. Jak dla mnie jednak stanowczo za mało. A wątek psychologiczny nie jest tak poruszający i mroczny, jak w pozostałych powieściach tej autorki, by zrównoważyć braki. Do połowy jest całkiem ciekawie. Niewiele wiadomo, a powiązania pomiędzy poszczególnymi osobami zamieszanymi w sprawę są trudne do odgadnięcia. Wśród nich jest Ewa Magnus, artystka malująca abstrakcyjne czarno-białe obrazy, z trudem utrzymująca się z ich sprzedaży i wychowująca samotnie sześcioletnią córkę. Pewnego dnia Ewa znajduje pływające w rzece zwłoki, ale nie zawiadamia policji. Dlaczego? Jej zachowanie jest dziwne i coraz bardziej podejrzane. Zwłoki należą do Egila Einarssona, mężczyzny zaginionego kilka miesięcy wcześniej. Jego śmierć wiąże się znowu z innym morderstwem – uduszeniem pewnej kobiety. Są i inne postaci: były mąż Ewy, jej stary, schorowany ojciec, żona i mały synek znalezionego w rzece topielca, a także jego koledzy z pracy. Jest też ktoś, kto dybie na samą Ewę. A wśród nich krąży Konrad Sejer. Kręgi coraz częściej i ciaśniej zataczają się wokół Ewy Magnus. O tym, że będzie ona centralną postacią, wiemy zresztą już z pierwszych kilku stron powieści. Pozostaje tylko pytanie, jak głęboko ta niepozorna kobieta siedzi w całej sprawie i jaka jest jej rola.

Sejer jest świetnym policjantem, ze znakomitym instynktem, wyczuciem i poczuciem sprawiedliwości, który ani przez chwilę nie przestaje być przy tym ludzki i współczujący. To człowiek, który nadal tęskni za zmarłą żoną i który nigdy specjalnie nie pragnął być szczęśliwy, a równocześnie stara się jakoś uprzyjemnić życie ludziom, których spotyka i których los go porusza. Dotyczy to na przykład osieroconego synka Einarssona czy samotnego ojca Ewy.

Konrad Sejer to postać pełna, którą łatwo polubić. Typ pewny siebie, a przy tym skromny i skłonny do refleksji. Ten policjant jest dla czytelnika idealnym przewodnikiem po zagmatwanym świecie zbrodni i ludzkich namiętności. Niestety, Ewa jako druga protagonistka tej opowieści i postać, wokół której skupia się intryga, jest wyjątkowo słaba, mdła i bezbarwna. Jest jak marionetka, dająca innym kierować sobą, podatna na sugestie, poddająca się impulsom, a do tego przepojona strachem przed wszystkim. Druga część powieści to w większości retrospekcje pokazujące, w jaki sposób Ewa wpakowała się w historię, która nie powinna jej dotyczyć, a która zmieniła całkowicie jej życie.

Niestety, od połowy właściwie wszystko jest dosyć oczywiste i cała sprawa wydaje się za łatwa jak na taki śledczy talent, jakim dysponuje Sejer. Ewa ze swoimi tajemnicami i piętrowymi kłamstwami, w których się gubi, nie jest dla niego żadnym przeciwnikiem. Z całej historii przebija przede wszystkim smutek. I niestety to właśnie ten smutek, a nie kryminalna tajemnica, dominuje w książce. Dlatego powieść tę polecam jedynie najwierniejszym fanom Fossum, którzy chcieliby nadrobić braki w jej dorobku.

Gaja Grzegorzewska

Oko Ewy
Karin Fossum
Przekład: Maria Gołębiewska-Bijak
Wydawnictwo Książnica
Katowice 2002

Udostępnij