Pożądanie, ostrożnie, Ang Lee

Młodziutka Wong nieco z przypadku trafia do studenckiego teatru, gdzie działa także ruch oporu przeciw okupującym Chiny Japończykom. Dziewczyna, wciąż nie do końca przekonana, przystępuje do podziemia, zaraz też dostanie bardzo ważne zadanie: oto musi uwieść kolaborującego z okupantem pana Yee, uśpić jego czujność i wynaleźć odpowiedni moment do zamachu. Sytuacja się komplikuje, gdy studentka rzeczywiście zakochuje się w panu Yee…

Historyzm, dreszcz szpiegowskich posunięć, ciągłe niebezpieczeństwo wiszące nad bohaterami – wszystko to jest służebne wobec tytułowego „pożądania”, siły destrukcyjnej i pasjonującej zarazem. Nie określamy jednoznacznie, czy związek Wong i Yee – zbudowany z założenia na kłamstwie – staje się uzależnieniem emocjonalnym, erotyczną grą czy faktycznym uczuciem, choć może prawdziwe uczucie jest właśnie tym wszystkim po trochu? Dosłowna erotyka, jak i sceny drastyczne wprowadzają nas w sferę koszmaru, wojny między Erosem a Tanatosem, co symbolicznie przenosi się czasem na polityczną wymowę filmu (paradoksalnie: chińczycy, przecież główni adresaci filmu, obejrzą go z owych „symboli” wykastrowanego…). U Anga Lee wszystko wydaje się zepsute, pragmatyczne, podporządkowane odwiecznym atawizmom, a prawdziwe ciepło jest tu nieśmiałe, zahukane, przestraszone… Użycie na ekranie Casablanci trąci ironią, wszak Ostrożnie, pożądanie jest melodramatem a’rebours, bo więcej tam pozy, niż miłości.

Związek „niemożliwy” dwojga protagonistów jest antytezą też archetypowego związku z powieści Judith Katzir Matisse ma słońce w brzuchu: starszy on, młodsza ona, on gra nauczyciela, ona uczennicę, on się przed nią otwiera, ona go leczy… Tylko u Katzir była wokół poezja, ciepło, u Anga Lee wręcz odwrotnie… Apsychpologizm postaci ma zresztą to samo wytłumaczenie, które było motorem świetnej Intymności Patyrice’a Chereau: skrajny Sexus zdominował przywiędłą Agape, bo tak jest bezpieczniej, prościej, mniej (!) skomplikowanie…

Film jest formalnie mistrzowski, choć buduje nastrój melancholijnie, przypowieściowo, teatralnie, co przyzwyczajonym do klasycznej narracji szpiegowskiej może przeszkadzać. Tym mocniej jednak uderza, gdy budzi się nam thriller: kilka scen wymaga faktycznie trzymania emocji na wodzy. Na szczęście u nas wchodzi wersja nieocenzurowana – można więc osobiście się przekonać, jak mistrzowsko uchwycono różnicę pomiędzy prowokacją, a metaforą, sensacją a przypowieścią. Ang Lee tą produkcją coraz śmielej daje o sobie znać jako o jednym z najważniejszych  twórców dzisiejszego kina.