Sztuka dedukcji w międzywojennej Bydgoszczy

Rok 1920, chwilę po podpisaniu traktatu wersalskiego, na mocy którego nastąpiła demilitaryzacja Niemiec, a Polska odzyskała część swojego terytorium. Zwycięstwo świętowano ze łzami w oczach także w Bydgoszczy, która mogła w końcu zrzucić swą niemiecką nazwę – Bromberg. Tam, gdzie jedni świętowali, inni znaleźli niepowtarzalną okazję, by ukarać nieczyste dusze przekupnych Niemców. Napięta atmosfera staje się jeszcze bardziej nerwowa, a góra wyraźnie chce odpowiedzi, nawet kosztem prawdy. Czy Bydgoszcz ugnie się pod presją?

Autor przedstawia czytelnikowi malownicze miasto nad przepiękną Brdą w wyzwolonym okresie po I wojnie światowej; zdajemy sobie sprawę, że wcale nie była ona ostatnią, a prorocze wizje ziściły się z całą mocą kilkanaście lat później. Poznajemy więc bydgoską policję, w której brakuje nowych sił, lecz nie brakuje wiary w nowe, mocne państwo polskie. Zbrodnia, do której dochodzi na należącej do niemieckiej rodziny barce, wstrząsa nie tylko obywatelami Polski, ale przede wszystkim Niemiec, którzy uważają ją za swoiste naruszenie traktatu wersalskiego i akt zemsty na ich narodzie. Chęć wyciszenia sprawy walczy z pragnieniem odnalezienia prawdy, która wydaje się ciągle tuż za rogiem. Atmosfera się zagęszcza, a sprawca jest wciąż na wolności. Czy uda się odnaleźć sprawiedliwość?

Leon Gajewski, obiecujący młody policjant, którego przeszłość nie pozwala mu spokojnie spać w nocy, zostaje wystawiony na próbę w karierze zawodowej i życiu osobistym. Czy jego twarda osobowość zwycięży? A może pragnienie bycia kochanym i zaakceptowanym sprawi, że jego wola osłabnie? Leon vel Dziki ma najlepszego nauczyciela z możliwych – komisarza Bolesława Eckerta, który jest dość pesymistyczną, niepozbawioną wad osobistością z detektywistycznym drygiem. „Rzeka zbrodni” to fascynująca opowieść o naturze człowieka, z wartką akcją, interesującym tłem historycznym i wiarygodnymi postaciami. Co więcej, nawet drugoplanowi bohaterowie mogą z powodzeniem wyjść na pierwszy plan w następnej książce (o ile takowa będzie), bo zostali już teraz wyraźnie nakreśleni. A jeśli będziecie w Bydgoszczy, nie będziecie mogli spojrzeć na fontannę „Potop” bez jednoznacznie krwawych skojarzeń.

Jarosława Jakubowskiego znam z przerażająco realistycznych opowiadań „Oczy pełne strachu”. Także w tej powieści nie brak elementów grozy, są one jednak dawkowane umiarkowanie, by czytelnik nie przeraził się zanadto. Autor jest nie tylko prozaikiem, ale także krytkiem literackim i dziennikarzem, który ukończył politologię na Uniwersytecie Gdańskim. Napisał wiele tomików wierszy, tyleż samo książek, za które zdobył kilka nagród, i jest rodowitym Bydgoszczaninem. „Rzeka zbrodni” potwierdziła, że Jakubowski ma naprawdę dobry warsztat literacki, który ciągle rozwija.

Marta Zagrajek

Rzeka zbrodni
Jarosław Jakubowski
Wydawnictwo Zysk i S-ka
Poznań 2015

 

Recenzja zbioru opowiadań "Oczy pełne strachu"

Udostępnij