Obecnie mnóstwo polskich miast ma swoje kryminały retro. Międzywojenny Wrocław opisywał Krajewski, Lublin – Wroński, Warszawę – Lewandowski… Można długo wymieniać. Wreszcie i Poznań się doczekał. Ryszard Ćwirlej, znany z powieści „neomilicyjnych”, których akcja toczy się w Wielkopolsce lat osiemdziesiątych XX wieku, niedawno spróbował swoich sił jako autor powieści retro. „Tam ci będzie lepiej” z jego poprzednimi powieściami łączy wiele: od sposobu przedstawienia bohaterów (milicjanci to u Ćwirleja grupa zwyczajnych ludzi, lubiących alkohol, dbających przede wszystkich o własną wygodę), przez umiłowanie do szczegółowej prezentacji rzeczywistości, po humor.
Akcja powieści toczy się w 1924 roku, głównie w Poznaniu, gdzie „(…) na ulicach bród, smród i ubóstwo i nic nie wskazuje na to, żeby się coś miało zmienić. Złodziejstwo hula, że aż miło, prostytucja i choroby weneryczne niedługo nas wszystkich pożrą, a bandytyzm szerzy się na ulicach nie tylko w dzielnicach lumpenproletariackich, ale wychodzi także na główne ulice”. W takich oto okolicznościach ktoś zabija prostytutki. Poznański Kuba Rozpruwacz, chciałoby się rzec. Śledztwo prowadzi komisarz Antoni Fischer, człowiek o oficerskiej przeszłości. Wkrótce też okazuje się, że w Poznaniu grasują bolszewiccy szpiedzy; Fischer nie może odmówić dawnym kolegom z wojska pomocy w ich wykryciu. A to jeszcze nie wszystko: krewny jednej z zamordowanych prostytutek postanawia odnaleźć mordercę i pomścić śmierć dziewczyny…
Jak to w kryminałach retro bywa: miasto, czy też ogólniej – przestrzeń, najczęściej jest jednym z bohaterów. Tak jest i u Ćwirleja. Jak wspomniałam, akcja powieści toczy się głównie w Poznaniu, co jakiś czas przenosimy się też za bohaterami do Piły (ówcześnie niemieckiego Schneidemühl). Autor bardzo wnikliwie, z przewodnikową wręcz dokładnością, opisuje wszystkie uliczki, zaułki, restauracje i spelunki… Ale nie tylko miejsca traktuje z taką precyzją: również ówczesny język (ach, ta wielkopolska gwara!) i obyczaje zostały w tej powieści dokładnie odwzorowane. À propos obyczajów: w „Tam ci będzie lepiej” pojawia się wątek miłosny. Jeśli potraktować go serio, wzbudzi wyłącznie zażenowanie. Te wzruszenia, to drżenie rąk i serca… Ja tu jednak wyczuwam pastisz – właśnie romansów tamtych czasów, choćby tych autorstwa Heleny Mniszkówny. I jako taki wypada świetnie.
Ta dbałość o precyzję opisów ma jednak swoją cenę: osłabia tempo akcji, czyniąc powieść nieco statyczną. Nie znaczy to jednak, że nudną, bo ze stylem Ćwirleja nie sposób się nudzić. Nie nudzą także wyraziste postaci. Poznajemy bowiem w „Tam ci będzie lepiej” dwa światy – policjantów i złodziei. Głównym bohaterem jest oczywiście Antoni Fischer, były wojskowy, dżentelmen, elegant. Ale, jak każdy człowiek, i on ma swoje wady. I to właśnie podoba mi się w powieściach Ryszarda Ćwirleja: nie znajdziemy tu jednoznacznego podziału na złych i dobrych. Policjanci nie są idealni, niejeden z nich skrywa grzechy i tajemnice, nierzadko też lekceważą swoje obowiązki. Złodzieje natomiast owszem, kradną, ale mają też swój kodeks, a honor jest dla nich jedną z najważniejszych wartości.
Właściwie jedyne, co mogę zarzucić tej powieści, to nieco zbyt pobieżne potraktowanie zagadki kryminalnej. Sprawa mordercy prostytutek niknie gdzieś w opisie ówczesnej rzeczywistości, znika też pod ciężarem afery wojskowej, w którą wplątuje się Fischer. Świat, który przedstawia Ćwirlej, jest jednak na tyle barwny i fascynujący, że rekompensuje niedobory zagadki kryminalnej i zakończenie, które mnie pozostawiło z pewnym niedosytem.
Miłośnicy poprzednich książek Ćwirleja i kryminałów retro z pewnością nie będą zawiedzeni lekturą „Tam ci będzie lepiej”. A i ci, którzy dopiero mają ochotę poznać, czym są retrokryminały, mogą zacząć przygodę od tej właśnie powieści – to bardzo przyzwoita realizacja tego gatunku.
Ostatnia część przedwojennych przygód komisarza Antoniego Fischera!
06 września 2023
Trzy pozornie niezwiązane ze sobą sprawy, trzy śledztwa i jedno rozwiązanie.
28 marca 2023
Powieść osadzona w latach 90. to początek nowej serii kryminalnej w dorobku Ryszarda Ćwirleja.
11 stycznia 2023
Ryszard Ćwirlej gawędziarskim stylem snuje opowieść, która przenosi w przeszłość i ożywia ją na oczach czytelników.
29 czerwca 2022
Kolejna odsłona przygód Anety Nowak, młodej i ambitnej podkomisarz z komendy w Szamotułach
06 kwietnia 2022
Miło było zatem gościć w Poznaniu końca lat osiemdziesiątych, tak plastycznie odmalowanym przez Ryszarda Ćwirleja. Ale jeszcze milej nie żyć w nim naprawdę.
15 listopada 2021
10. tom o milicjantach z Poznania ma premierę już dziś!
20 października 2021
Spróbujcie, może to akurat wasze niebo.
09 sierpnia 2021
Nowa powieść mistrza kryminału retro i zdobywcy Nagrody Wielkiego Kalibru!
10 marca 2021
„Szybki szmal” to kolejny tom przygód młodej i ambitnej funkcjonariuszki policji, która doskonale radzi sobie w świecie zdominowanym przez mężczyzn.
03 listopada 2020
„Zaśpiewaj mi kołysankę” jest świetną powieścią dla fanów retro, a już na pewno pozycją obowiązkową dla miłośników Poznania.
29 czerwca 2020
Mistrz kryminału retro powraca!
20 maja 2020
Nowe wydanie powieści Ryszarda Ćwirleja o Anecie Nowak.
28 kwietnia 2020
Pod naszym patronatem ukazała się właśnie „Ostra jazda” - nowa powieść Ryszarda Ćwirleja.
05 czerwca 2019
„Pójdę twoim śladem” to czwarta część cyklu, którego bohaterem jest komisarz Antoni Fischer. Tym razem Ryszard Ćwirlej odsłania przed czytelnikami tajemnicę ...
16 stycznia 2019
W przyszłym tygodniu z okazji premiery najnowszej powieści Ryszarda Ćwirleja „Pójdę twoim śladem” poznaniacy będą mogli spotkać się z autorem.
11 stycznia 2019
Masz to jak w banku to dziewiąty tom cyklu powieści milicyjnych Ryszarda Ćwirleja. Tegoroczny laureat Nagrody Wielkiego Kalibru przenosi nas do Poznania roku 1989.
04 czerwca 2018
Ryszard Ćwirlej powraca z kryminałem retro. „Już nikogo nie słychać” to trzecia część cyklu z komisarzem Antonim Fischerem. Akcja powieści toczy się w ...
26 stycznia 2018
Teofil Olkiewicz powrócił! W powieści „Milczenie jest srebrem” Ryszarda Ćwirleja, laureata Nagrody Czytelników Wielkiego Kalibru, poznańscy milicjanci jadą do Gniezna, ...
27 czerwca 2017
„Tylko umarli wiedzą” Ryszarda Ćwirleja to druga - po „Tam ci będzie lepiej” - część serii o przygodach Antoniego Fischera, poznańskiego policjanta działającego w ...
11 stycznia 2017
Milicjanci z Poznania powrócili! "Śliski interes" to już siódmy tom cyklu Ryszarda Ćwirleja, którego akcja rozgrywa się w Poznaniu w latach osiemdziesiątych. Powieść ...
23 września 2016
"Tam ci będzie lepiej" to początek nowej serii Ryszarda Ćwirleja, autora znanego dotychczas z powieści neomilicyjnych, która odsłoni zupełnie inne, mroczniejsze oblicze ...
21 października 2015
W środę ukazała się nowa powieść Ryszarda Ćwirleja. Tym razem jednak autor nie przenosi nas w czasy PRL-u - zostajemy we współczesności, kiedy to ginie pewna kobieta, a ...
12 czerwca 2015
Dzielni obrońcy społeczeństwa z powieści Kłodzińskiej czy Teoplitza to u Ćwirleja banda moczymord. Skądinąd w większości bardzo sympatycznych, ale też dbających ...
18 maja 2015
"Błyskawiczna wypłata" to szósta powieść kryminalna Ryszarda Ćwirleja. To także szósta część cyklu, którego bohaterami są poznańscy milicjanci - tym razem będą ...
17 listopada 2014
"Śmiertelnie poważna sprawa" to piąta powieść Ryszarda Ćwirleja. To kontynuacja przygód bohaterów, których czytelnicy mieli już okazję poznać we wcześniejszych ...
26 marca 2013
Akcja "Ręcznej roboty" jest osadzona w PRL-u. PRL nie jest jednak ani głównym bohaterem, ani komercyjnym dodatkiem do fabuły. Jest jej integralną częścią. Ćwirlej ...
20 lipca 2010
Ryszard Ćwirlej jest być może w tym momencie jednym z najważniejszych pisarzy kryminalnych w Polsce: 2007 rok wydał kilka pozycji z Poznaniem w tle (Pasewicz, Rawinis, ...
31 grudnia 2007
Kryminalny PRL powraca!
23 listopada 2007
Bardzo trafnie opisano tu miasto, jako jedną, wielką symbiozę wszystkich warstw społecznych, współpracujących ze sobą od kontrabandy po wymianę informacji. Prostytutki, ...
08 listopada 2007