Okiem bibliotekarza: Cezary Łazarewicz, "Elegancki morderca"

Autor: Ewa Dąbrowska
Data publikacji: 01 marca 2016

Elegancki morderca

Autor: Cezary Łazarewicz
Wydawnictwo: Wydawnictwo W.A.B.

W starciu prawdy i kłamstwa wygrywa ciekawsza historia

Elegancka kamienica przy ul. Biskupiej 14 w Krakowie. To tu mieszkał zbrodniarz, którego procesy wstrząsnęły mieszkańcami miasta, ba – całej Polski w 1957 roku. Tu mieszkały także dwie z jego ofiar. Władysław Mazurkiewicz – bo o nim mowa – wpadł właściwie przypadkiem. Elegancki mężczyzna, w toku śledztwa nazwany przez media „mordercą z kwiatkiem”, zwracał uwagę swoim nienagannym wyglądem i zachowaniem. Był bardzo szarmancki wobec kobiet, co nie miało zresztą żadnego wpływu na jego działalność. Sąsiedzi, dowiedziawszy się, o co jest oskarżony, nie mogli w pierwszej chwili uwierzyć, że ten miły, grzeczny pan jest wielokrotnym zabójcą. Starsi krakowianie dobrze pamiętają tę sprawę sprzed ponad pół wieku. I nic dziwnego: wszak przypadkowe odkrycie makabrycznego znaleziska pod podłogą garażu na Osiedlu Oficerskim w Krakowie spowodowało cała lawinę zdarzeń. Z biegiem czasu na światło dzienne wychodziły kolejne zbrodnie; co ciekawe, ludzie, którzy znali sprawcę osobiście, za nic nie mogli uwierzyć, że to prawda. Wśród tych niedowierzających był pierwszy adwokat oskarżonego, mec. Henryk Wallisch, notabene prywatny znajomy Mazurkiewicza.

Przestępczą działalność Władysława Mazurkiewicza jak klamra zamykają dwie nieudane próby zabójstwa: otrucia w 1943 oraz zastrzelenia w 1955 roku. Właśnie ta ostatnia, nieudana próba zabicia człowieka, z którym morderca robił „interesy”, wywołała lawinę skojarzeń i faktów, które doprowadziły „eleganckiego mordercę” przed oblicze sądu. Już pierwsze przesłuchania wprawiły przesłuchujących w zdumienie. Wszak Mazurkiewicz zbrodnie nazywał „wypadkami”, a o swoich czynach opowiadał chłodno, beznamiętnie. Prawie w ogóle nie pamiętał wyglądu swoich ofiar, za to składał drobiazgowe relacje o skradzionych rzeczach. W trakcie lektury przekonujemy się, że nie było to łatwe śledztwo. Władysław Mazurkiewicz pod wpływem wizji lokalnej w swoim garażu najpierw przyznał się do zarzucanych mu czynów, potem jednak odwoływał zeznania, kluczył. Z biegiem czasu na jaw wychodzą inne jego paskudne sprawki. Kiedy znajomy adwokat, który długo nie mógł uwierzyć, że Mazurkiewicz w ogóle jest winny, pojął ogrom zbrodni, wycofał się ze sprawy. Obrony podjął się wówczas mecenas Zygmunt Hofmokl-Ostrowski, legenda adwokatury polskiej. Dlaczego? O tym przeczytamy w książce.

Proces odbywał się w dawnym gmachu krakowskich sądów przy ulicy Senackiej. Co ciekawe, Mazurkiewicza sądzono w sali numer 14, gdzie dwadzieścia trzy lata wcześniej odbył się proces odwoławczy słynnej Rity Grogonowej, podczas którego zmieniono jej karę śmierci na osiem lat ciężkiego więzienia. Sprawą Mazurkiewicza żyła cała Polska. Zbulwersowani krakowianie zbierali się każdego ranka przed gmachem sądu, aby zobaczyć, jak karetka więzienna przywozi zbrodniarza w kolejne dni procesu. Milicjanci otaczali kordonem wejście do sądów, aby zapobiec linczowi. Wśród reporterów zainteresowanych sprawą, piszących o kolejnych dniach procesu w prasie ogólnopolskiej, były takie sławy, jak: Marek Hłasko, Dariusz Fikus, Krzysztof Kąkolewski czy Lucjan Wolanowski. Lokalne dzienniki krakowskie, głównie „Echo Krakowa”, relacjonowały sprawę na bieżąco. Czytając kolejne artykuły z procesu, wiele osób chodziło na ulicę Biskupią oraz Marchlewskiego (tam znajdował się słynny garaż). Cóż, trudno się dziwić ludzkiej ciekawości, tym bardziej że sprawa to wyjątkowo przerażająca, i to z wielu powodów. Po pierwsze, ze względu na osobę sprawcy, który był wyjątkowo bezwzględny, a rabował wyłącznie dla zysku. Po drugie, także dlatego, że tak długo udawało mu się ujść sprawiedliwości. A po trzecie... Cóż, zdumiewająco wiele osób (łącznie z pierwszy adwokatem) wierzyło mu bez zastrzeżeń, zdarzały się fałszywe alibi.

Warto przeczytać tę książkę-reportaż, jest ciekawsza niż niejeden kryminał, wszak nie ma tu wymyślonej fabuły. Wszystko wydarzyło się naprawdę, choć niektóre zdarzenia wydają się niewiarygodne. Autor znakomicie oddał atmosferę tamtych dni sprzed ponad półwiecza. Postarał się również odpowiedzieć na wiele pytań, rozwikłać zastrzeżenia i obalić plotki.

Grażyna B.Groyecka


Elegancki morderca

Cezary Łazarkiewicz
Wydawnictwo W.A.B.
Warszawa 2015

Udostępnij

Sprawdź, gdzie kupić "Elegancki morderca" Cezary Łazarewicz

PRZECZYTAJ TAKŻE

NOWOŚĆ

Na Szewskiej. Sprawa Stanisława Pyjasa, Cezary Łazare

Protokoły i notatki SB, milicji, prokuratury, a także relacje i wspomnienia uczestników i świadków krakowskich wydarzeń posłużyły Cezaremu Łazarewiczowi do skrupulatnego ...

07 lipca 2023

NOWOŚĆ

Koronkowa robota, Cezary Łazarewicz

Cezary Łazarewicz, autor nagradzanej książki „Żeby nie było śladów”, znów prowadzi reporterskie śledztwo. W „Koronkowej robocie” śledzi sprawę Gorgonowej – ...

21 marca 2018

NOWOŚĆ

Żeby nie było śladów, Cezary Łazarewicz

W zeszłym tygodniu premierę miała książka "Żeby nie było śladów". Cezary Łazarewicz szczegółowo opisuje w niej historię Grzegorza Przemyka – od zatrzymania ...

24 lutego 2016