Co siedzi w człowieku

Od pewnego czasu odnoszę wrażenie, że Mary Higgins Clark brakuje weny. Pierwszą przeczytaną przez mnie książką jej autorstwa był „Krzyk pośród nocy”, niezły thriller psychologiczny, wznawiany zresztą z niemałym powodzeniem. Ostatnimi laty jednak pisarka nie stworzyła nic, nad czym warto by się dłużej zatrzymać. Toteż miłym zaskoczeniem dla czytelników jest jej najnowsza powieść „Gdybyś wiedziała”. Można śmiało powiedzieć, że pani Clark znów jest w formie. Chyba że napisała tę rzecz dawnymi laty i przechowywała w sejfie; nie byłby to pierwszy taki przypadek w historii literatury kryminalnej. Jak by nie było, trafił się nam smaczny kąsek, z gatunku tych, które przyjemnie się czyta do porannej, niedzielnej kawy.

Tym razem rzecz dzieje się wokół programu telewizyjnego, w którym mają odżyć zbrodnie sprzed lat. Producentka Laurie Moran jest zresztą osobiście zainteresowana tym tematem: przed pięcioma laty został zamordowany jej mąż i jak dotąd sprawcy nie odnaleziono. Ale pierwszą sprawą poruszoną w reality show będzie niewykryta zbrodnia sprzed dwudziestu lat. Po bankiecie, urządzanym we własnym domu, zginęła wówczas żona multimilionera Roberta Powella. Biznesmen nie tylko wyraził zgodę na nakręcenie programu w swojej rezydencji, z udziałem osób, które wówczas były na przyjęciu. Chcąc za wszelką cenę dowiedzieć się, kto zabił jego ukochaną żonę, przeznaczył okrągłą sumkę dla czterech kobiet, które mogą wiedzieć najwięcej. Jest wśród nich jego pasierbica oraz jej trzy przyjaciółki z college’u. Cztery dziewczyny, dla których przed laty urządzono huczne przyjęcie z okazji ukończenia szkoły. Przyjęcie, które zakończyło się tragedią. A tragedia naznaczyła na zawsze losy czterech przyjaciółek, każdej z innego powodu. Dziewczyny, teraz już dojrzałe kobiety, dosyć chętnie podejmują się udziału w przedsięwzięciu. Jest to dla nich rodzaj terapii oraz okazja do udowodnienia światu, że żadna z nich nie miała nic wspólnego ze zbrodnią sprzed dwudziestu lat. Nie do pogardzenia jest także oczekiwany zastrzyk finansowy. Kobiety przez te wszystkie lata żyły pod presją wspomnień oraz drążących sprawę dziennikarzy, widzących w każdej z nich potencjalnego sprawcę, a to ciężkie brzemię.

Laurie służy pomocą wzięty adwokat. Podczas przesłuchań wychodzą na jaw kolejne tajemnice, ukrywane skrzętnie przez lata. Wydaje się – nie wiadomo, czy słusznie – że każda z osób biorących udział w owym reality show ma coś do ukrycia. Dla jednych jest to okazja do oczyszczenia się z zarzutów, dla innych sposób na rozrachunek z samym sobą. Atmosfera gęstnieje, z każdą chwilą robi się mniej przyjemnie, a wspomnienia z młodości nie zawsze są sielankowe.

Podczas gdy Laurie kręci swój materiał, jej ojciec, emerytowany policjant, czuwa nad córką i wnukiem, pomny, że zabójca jego zięcia groził całej jego rodzinie. Leo Farley nie jest zachwycony pracą swojej córki. Odnosi bowiem wrażenie, że osoba (lub osoby) związana z tym zabójstwem może znaleźć się w rezydencji Powella podczas kręcenia reality show.

Ekipa filmowa kręci materiał w aurze wszechobecnej podejrzliwości. Napięcie rośnie wprost proporcjonalnie do ujawnianych kolejno mniej lub bardziej osobistych tajemnic uczestniczących w przedsięwzięciu osób. Całemu zamieszaniu przygląda się dwoje służących milionera: jego gospodyni oraz osobisty szofer. Czy i oni mają coś do ukrycia bądź ujawnienia światu? Czy są rzeczywiście lojalni wobec pracodawcy? Czy mają coś na sumieniu? Z czasem atmosfera wszechobecnej podejrzliwości stanie się nie do wytrzymania. Czy pękną hamulce dobrego wychowania? Czy sprawca ujawni się światu? Traumatyczne wydarzenie jest wciąż przeżywane na nowo poprzez dręczące wspomnienia lub ich uporczywe unikanie – tak to definiują psychologowie. I tak to zobaczymy w powieści. I tylko jedno psuje nieco całość: zbyt słodki epilog. Ale poza tym – miłej lektury.

Grażyna B. Groyecka

Gdybyś wiedziała
Mary Higgins Clark
Przekład: Zofia Łomnicka
Wydawnictwo Prószyński i S-ka
Warszawa 2015

Udostępnij