Studium przemocy

 „Przemoc – wywieranie wpływu na proces myślowy, zachowanie lub stan fizyczny osoby pomimo braku przyzwolenia tej osoby na taki wpływ”. To Wikipedia. A jak przemoc wygląda nie w suchej definicji, a w rzeczywistości, pewnie każdy z nas wie. Ten, kto nigdy nie miał do czynienia z przemocą, może się uważać za szczęściarza. Niekoniecznie jako sprawca lub ofiara – zdarza się nam widzieć rodzica szarpiącego dziecko za rękę czy wymierzającego klapsa, słyszeć o szkolnych osiłkach zabierających pieniądze młodszym i słabszym. Wyśmiewanie się z kogoś, kto „odstaje”, w jakiś sposób się odróżnia, jest inny – tak częste wśród dzieci – to też rodzaj przemocy. I choć powinniśmy reagować zawsze, widząc przemoc, często milczymy. Odwracamy wzrok. Mówimy: „to nie moja sprawa”. Dlaczego?

O tym właśnie jest powieść „W obcej skórze”. Debiutancka powieść brytyjskiej pisarki Sarah Hilary, nagrodzona Theakstons Old Peculier Crime Novel of the Year, czyli nagrodą przyznawaną powieści uznanej za najlepszy kryminał roku, to swego rodzaju studium przemocy. Autorka postanowiła pokazać, jak różne mogą być jej formy i jak straszne – konsekwencje. Zamiar zrealizowała w stu procentach. Jej książka porusza czytelnika. Ale też, jak na dobry thriller przystało, wciąga.

Policjanci Marnie Rome i jej partner Noah Jake wybierają się do ośrodka dla ofiar przemocy domowej. Chcą przekonać jedną z przebywających tu kobiet do złożenia zeznań przeciw swojemu oprawcy. I trafiają na taką oto scenę: grupa przerażonych kobiet otacza leżącego na podłodze mężczyznę z nożem wbitym w pierś. Szybko okazuje się, że to Leo Proctor, mąż jednej z mieszkanek ośrodka, a zraniła go właśnie jego żona, Hope. Co tu się tak naprawdę stało? Skąd mężczyzna wiedział, gdzie jej szukać? Skąd wziął się nóż? Dlaczego drobna, eteryczna wręcz blondynka zaatakowała dwa razy większego od siebie mężczyznę? I z jakiego powodu niedługo później zniknęła? Na wszystkie te pytania próbują odpowiedzieć policjanci.

Śledztwo oznacza dla nich zderzenie z przemocą. Nie to, żeby jej wcześniej w różnych formach nie doświadczyli. Marnie Rome nie była bezpośrednią ofiarą przemocy, ale jej rodzice byli. Ich przybrany syn, adoptowany po wyprowadzce Marnie z domu, pewnego dnia wziął nóż i zadźgał oboje w ich własnym domu. Tak po prostu. Noah Jake natomiast jest czarnoskórym gejem, co czyni go obiektem kpin jednego ze współpracowników. Teraz natomiast muszą przesłuchać ofiary przemocy domowej. Słuchają więc o biciu, dręczeniu, wyśmiewaniu, gwałceniu… Ale znajdziemy w tej książce także prześladowanie z powodu innej orientacji seksualnej, drobne uszczypliwości oraz autoagresję. Innymi słowy: Sarah Hilary portretuje przemoc w różnych formach i stadiach. Nie zapomina przy tym jednak o pleceniu misternej intrygi, wprowadzaniu kolejnych elementów układanki i zaskakiwaniu czytelnika nowymi tropami oraz zrywaniem ze schematami. Udało jej się też stworzyć atmosferę nieustającego zagrożenia. Dodajmy do tego tło w postaci ponurego, deszczowego Londynu – i mamy przepis na udany thriller. Którego kolejnym atutem jest bohaterka: może nieszczególnie oryginalna, ale jakaś taka… prawdziwa. I tą swoją prawdziwością budząca podszytą współczuciem sympatię.

Nie da się obok powieści „W obcej skórze” przejść obojętnie. Bohaterka mówi, że po każdej wizycie w poprawczaku czuje się emocjonalnie poobijana. Ja natomiast czuję się emocjonalnie poobijana po lekturze tej książki. Sarah Hilary pokazała, że dobry thriller wcale nie potrzebuje seryjnego mordercy w wyrafinowany sposób zabijającego swoje ofiary. Najstraszniejsze jest to, co tak bliskie codzienności.

Udostępnij