Nocny brzęk szkła

Kjella Erikssona śmiało można nazwać literackim ojcem samego Stiega Larssona, którego trylogia „Millenium” zyskała wielką sławę i równie wielkie uznanie. Poza tym to pisarz płodny literacko i bardzo utytułowany w rodzimej Szwecji, gdzie niemal każda z jego książek z cyklu o Ann Lindell (a więc i „Nocny śpiew ptaka”) była nagrodzona lub nominowana do nagrody dla najlepszego kryminału roku. Tyle faktów – a jak przekładają się one na rzeczywistość?

W środku majowej nocy jedna z głównych ulic Uppsali staje się miejscem dość niezwykłego aktu wandalizmu. Wybite szyby, zniszczenia – niby nic takiego, a jednak. Zaskakuje rozmiar, bo zdewastowane zostało wszystko na całej długości ulicy, i zaskakuje inny, prosty, acz dający do myślenia fakt – jak to możliwe, że nikt niczego niezwykłego nie zauważył? Motywy i tożsamość sprawcy (sprawców?) pozostają nieznane, a gdy w jednym ze zdemolowanych sklepów znalezione zostają zwłoki młodego chłopaka, sytuacja się komplikuje. Sprawa trafia w ręce Ann Lindell, która ledwie wróciła z urlopu wychowawczego, ale oprócz zagadki, która wydaje się czymś zupełnie innym niż na początku, komisarz będzie musiała się zmierzyć ze sprawami osobistymi, skomplikowanymi uczuciami i relacjami…

Mam mieszane uczucia co do „Nocnego śpiewu ptaka”. To nie tak, że powieść mi się nie podobała, bo tak nie jest. I nie jest też tak, że ciężko się ją czytało, bo styl akurat jest lekki i przyjemny w odbiorze. Zabrakło jednak odrobinę cięższego klimatu, tych emocji, jakie cechować powinny każdy kryminał; wkradło się tu także nieco chaosu. Autor, jakby usilnie starając się zaciekawić odbiorcę, zapełnia powieść zbyt dużą liczbą postaci, a każda skrywa tajemnice i sekrety. Wywołuje to uczucie przesytu, a indywidualne cechy bohaterów gdzieś się gubią.

Ale książka ma też swoje zalety. Do tych zdecydowanie należy wspomniana już lekkość, która sprawia, że „Nocny śpiew ptaka” czyta się przyjemnie, i samą zagadkę, która początkowo wydaje się błaha i nieprzystająca do rangi motywu głównego dla thrillera, by potem nabrać mocy. Pochwalić też muszę jedną postać, a właściwie grupę postaci, których los i charakterystyka najbardziej przypadły mi do gustu. Którzy to bohaterowie? Martin Nilsson, znerwicowany taksówkarz po przejściach, wychowujący samotnie córkę, o którą bez przerwy się lęka, owa córka Lina i przypadkowy chłopak Marcus, któremu Martin pomaga. Relacje między nimi początkowo może i przebiegają zbyt szybko, podobnie jak wydarzenia z ich udziałem, ta trójka jest jednak jednym z najjaśniejszych punktów powieści.

Ostatecznie więc „Nocny śpiew ptaka” to po prostu kryminał, ze zbrodnią, konkretną zagadką i szybką akcją. Nie przełomowy, ale na pewno nie rozczaruje wiernych fanów gatunku, którzy choćby za kultowość i znaczenie dla szwedzkiej literatury kryminalnej powinni Erikssona poznać.

Udostępnij