Bez dwóch zdań, Michael White nową powieść, Tajemnicę Medyceuszy, napisał z wielkim rozmachem. Akcja raz po raz przenosi się w czasie i przestrzeni, od XV wieku po dzień dzisiejszy, z Florencji do Wenecji, z Wenecji do Londynu, Macedonii czy Kanady. W powieści znalazło się miejsce dla całej galerii barwnych i rozmaitych postaci: są tam spokojni naukowcy wciągnięci w niebezpieczną intrygę, włoscy arystokraci, bezwzględni zabójcy, handlarz bronią, sprzedajny glina, renesansowi humaniści i niesforna nastolatka; w epizodycznej roli pojawi się nawet - to cymesik dla polskich czytelników - Kazimierz Jagiellończyk. A do tego dochodzą jeszcze szczegółowe opisy włoskich zabytków (szczególnie weneckich) oraz wypiski z historii i kultury europejskiej.

    Akcja powieści startuje w roku 1966, kiedy to podczas wielkiej powodzi we Florencji strażnik kaplicy Medyceuszy znajduje tam tubę z fragmentami dzienników, żyjącego w XV wieku, Kosmy Medyceusza. Nie cieszy się jednak zbyt długo znaleziskiem, bo zjawiają się u niego smutni panowie dwaj, odbierają znalezisko, zapowiadając, że jeżeli piśnie o nim choćby słowem, to jego najbliższych spotka najgorsze. Dziesięciolecia potem grupa naukowców prowadzi badania w kaplicy Medyceuszy, pod zwłokami Kosmy odkrywają tajemniczą płytkę, gdy jednak próbują ją zbadać, jeden z nich zostaje zabity, a płytka ginie. Młoda paleopatolog, Edie Granger, wraz ze swoim przyjacielem Jeffem Martinem i włoskim muzykologiem, należącym do arystokratycznej rodziny, Robertem Armatovanim podejmują śledztwo, trup wokół nich zaczyna słać się gęsto, a oni trafiają na ślad tytułowej tajemnicy Medyceuszy i zaczynają grzebać w przeszłości, aby ją odkryć. Wiąże się ona z fiolką wypełnioną wielce osobliwą substancją, która ma właściwości pharmakonu, może leczyć rozmaite dolegliwości, ale równie dobrze - zabijać. Więcej nie zdradzę, aby nie odbierać czytelnikom przyjemności chłonięcia dynamicznie poprowadzonej, pełnej zwrotów akcji intrygi.    

    White bez wątpienia jest bardzo sprawnym rzemieślnikiem słowa, nie ma dla niego różnicy, czy pisze o czasach współczesnych, czy renesansowej Europie (opisuje wyprawę Kosmy Medyceusza, wraz z przyjaciółmi, do znajdującego się w górach Macedonii klasztoru, gdzie ukryto rozmaite skarby, między innymi starożytne manuskrypty). Akcję prowadzi pewną ręką, odpowiednio dawkując elementy sensacyjne i pełne erudycji wypiski z kultury. Ciekawie kreśli wizerunki głównych bohaterów, przybliżając ich przeszłość i rozmaite traumki, warunkujące ich losy. Niby wszystko jest więc w porządku, ale czytając Tajemnicę Medyceuszy, odnosiłem wrażenie, że w tej powieści, po pierwsze, wszystkiego jest za dużo, po drugie, że White jedynie żongluje (bez trudu, a nawet z pewnym wdziękiem) doskonale już znanymi skądinąd wątkami i motywami. W powieści znaleźć można nawiązania do Kodu Leonarda da Vinci Dana Browan i Imienia Róży Emberta Eco, do opowieści o spiskowych teoriach dziejów i o naukowcach wciąganych nagle w kryminalne intrygi; a handlarz bronią, Fournier, wygląda jak żywcem wyjęte z cyklu o przygodach Bonda uosobienia wszelkiego zła. I tak dalej... Dlaczego zaś White wprowadził do powieści tak wielką rozmaitość wątków i tematów? Zwyczajnie chciał złapać jak najwięcej srok za ogon. Inaczej rzecz ujmując: tak skonstruował tekst, aby zadowolić gusta jak największej grupy czytelników, a w konsekwencji zapewnić książce miano besttseleru (a sobie okrągłą sumkę na koncie). Koniec końców - nic w tym złego, mamy przecież do czynienia z prozą jak najbardziej rozwykową i komercyjną.    

    Podsumowując, White skreślił zgrabne czytadełko - ale nic więcej. Książkę, którą z przyjemnością “połyka” się w jeden wieczór i o której zaraz po przeczytaniu ostatniej strony się zapomina.   

 

Tajemnica Medyceuszy, Michael White

Przełożył Paweł Korombel

Dom Wydawniczy REBIS, Poznań 2008

Stron 306 

Udostępnij