Życie usłane nie tylko różami

Agatha Christie to autorka, od której zaczęła się moja przygoda z literaturą kryminalną. Przygoda trwająca już około piętnastu lat. Do dziś jest moją ukochaną autorką, a jej twórczość darzę taką samą czytelniczą miłością jak kryminały Jo Nesbø, choć przecież ich powieści drastycznie się od siebie różnią. Czytając pierwszą książkę Agathy w moim życiu, czyli „I nie było już nikogo”, zachwyciłem się sposobem budowania intrygi, napięcia, prowadzeniem fabuły i kreacją postaci. Od innych jej książek również nie mogłem się oderwać. Nie miałem jednak wówczas żadnego pojęcia o jej życiu, a już na pewno nie o tym, że wiele elementów fabularnych, z którymi czytelnik spotyka się w jej powieściach, jest zaczerpniętych z doświadczeń życiowych królowej kryminału.

Lucy Worsley to odznaczona Orderem Imperium Brytyjskiego brytyjska historyczka i autorka. W książce „Agatha Christie. Nieuchwytna kobieta” przedstawia nam jej życie od najmłodszych lat. Agatha Miller dorastała w zamożnej rodzinie, a dzieciństwo upływało jej między innymi na zabawie domkami dla lalek. Przyszła pisarka nie miała jednak wszystkiego podanego na złotej tacy. Nieroztropne gospodarowanie pieniędzmi przez ojca i brata doprowadziło Millerów do ruiny finansowej, przez co Agatha zmuszona była podjąć pracę. Znalazła ją w szpitalu, w którym w czasie pierwszej wojny światowej pracowała jako pielęgniarka. Później pracowała w aptece, gdzie „wyspecjalizowała się” w truciznach. Wiedza na temat rozmaitych specyfików bardzo przydała się w jej twórczości – jak wiadomo, większość kryminałów Agathy to powieści bezkrwawe, w których śmierć następuje często na skutek otrucia.

Worsley podzieliła swoją książkę na dziesięć części, a każda z nich traktuje o innym okresie życia Christie. Autorka zabiera nas w słodko-gorzką podróż, podczas której poznamy wiele ciekawych i często chwytających za serce informacji nie tylko o dzieciństwie Agathy, jej zażyłej relacji z matką, lecz także o trudach dorosłości, takich jak nieudane pierwsze małżeństwo z Archibaldem Christie, wojskowym w stopniu pułkownika, zniknięciu i próbie samobójczej z 1926 roku czy rozwodzie, który sporo Agathę kosztował – i niekoniecznie mam na myśli kwestie finansowe. Jak mówi cytowany w książce przyjaciel Agathy, rok 1926 „pozostawił ślady w całej jej twórczości. A także przyczynił się do tego, że stała się wielką kobietą”.

Również sporo czasu trzeba było, żeby zaistniała jako pisarka. Rodzice Agathy zlekceważyli sprawę jej edukacji; szczególnie dla matki najważniejsze było, żeby córka dobrze wyszła za mąż, toteż kobieta podjęła trud samoedukacji, namiętnie czytając książki. Wcześnie też zaczęła pisać swoje teksty i choć dziś, kilkadziesiąt lat po śmierci Agathy, wiemy, że pisała znakomite powieści i wydawać by się mogło, że taki talent zostanie od razu zauważony a wydawcy będą przyjmować ją z otwartymi ramionami, zanim jej debiut - „Tajemnicza historia w Styles” - ukazał się na rynku, sześć razy została odrzucona.

Nie sposób nie zauważyć, jak dużo pracy włożyła Lucy Worsley w stworzenie tej książki. Jest to oczywiście opowieść o życiu Agathy Christie, lecz autorka zadbała również o zarysowanie tła, na przykład w postaci zwyczajów panujących w tamtych czasach, które z pewnością nie pozostały bez wpływu na główną bohaterkę. „Agatha Christie. Nieuchwytna kobieta” to przy tym dzieło bardzo dobrze udokumentowane – bardzo dużo tu przypisów, źródeł, cytatów nie tylko z powieści królowej kryminału, ale także z wywiadów z nią samą czy z osobami z jej bliskiego otoczenia. 

Agatha Christie jest dla mnie osobą fascynującą nie tylko jako autorka, lecz także jako człowiek. Z lektury jej książek czy wypowiedzi wyłania się obraz mądrej kobiety z niezwykłym darem obserwacji. Życie ukazało Agacie chyba wszystkie swoje oblicza; przeżywała i dramaty, i radości. A Lucy Worsley jest wobec niej uczciwa: nie ukazuje pisarki ani jako osoby nieskazitelnej, ani też nie robi z niej potwora. Przeciwnie, znajdziemy tu nawet sprostowania pewnych krzywdzących dla Christie opinii, pojawiających się także długo po jej śmierci.

Dla fanów twórczości Christie ta książka to absolutny must read. To także bardzo dobra propozycja dla fanów książek biograficznych. Mamy tu w końcu do czynienia z szalenie ciekawą osobistością. Książka ta uświadomiła mi, że mimo mojego zachwytu kryminałami Agathy i nią samą tak naprawdę znałem jej życie bardzo pobieżnie. Teraz się to zmieniło i bardzo mnie to cieszy.

Udostępnij