Chaos i spółka na tropie, Marek Stelar

Autor: Ewa Dąbrowska
Data publikacji: 11 marca 2024

Chaos i spółka na tropie

Autor: Marek Stelar
Wydawnictwo: Frajda
Premiera: 15 czerwca 2023
Liczba stron: 244

Dzieci na tropie

Z czym wam się kojarzy określenie „kryminał dla dzieci”? Większość odpowie zapewne: prosta historyjka o przestępstwie lekkiego kalibru (nikt przecież nie chce raczyć dzieci opowieściami o morderstwach), napisana przystępnym językiem, do tego z pozytywnym przekazem (w przypadku kryminału wbrew pozorom o taki nietrudno: zło musi zostać ukarane). Ale żeby napisać dobrą powieść kryminalną dla młodych czytelników, trzeba idealnie wyważyć proporcje, do tego dodać coś, co wyróżni powieść wśród innych. Markowi Stelarowi się to udało.

Poznajcie Wojtka. Chłopak ma dwanaście lat i jest synem policjanta, opiekuna policyjnych psów. Do ich domu po przejściu na zasłużoną emeryturę właśnie wprowadził się jeden z „podopiecznych” taty – owczarek belgijski Chaos. Chłopiec i pies od razu nawiązują bliską relację. Tak bliską, że Chaos zdradza Wojtkowi swoją tajemnicę: potrafi mówić. Ta umiejętność bardzo się przydaje, kiedy rodzina wyjeżdża na wakacje do Świeradowa-Zdroju, gdzie niedawno ktoś napadł na tutejszego numizmatyka i ukradł kilka cennych monet. Wojtek, Chaos i poznana na miejscu Karola postanawiają przeprowadzić własne śledztwo w tej sprawie. Oczywiście pierwsze skrzypce w ich drużynie gra Chaos – przecież ma największe policyjne doświadczenie, no i psi węch!

Dwójka dzieci i pies na tropie przestępców – brzmi znajomo? Mnie od razu zabrzmiało, bo swoją przygodę z „pełnometrażowym” kryminałem zaczynałam od cyklu o Janeczce, Pawełku i Chabrze, stworzonego przez Joannę Chmielewską. Ale jej książki z powieścią Stelara łączy tylko przedstawiona w tak ogólnym zarysie fabuła, a także sympatia, z jaką autorzy rysują swoich dziecięcych bohaterów oraz ich relację ze zwierzakiem. „Nawiedzony dom” Chmielewskiej i kolejne odsłony przygód Janeczki i Pawełka były po prostu pełnoprawnymi kryminałami, tyle że z dziecięcymi bohaterami w rolach głównych. Tymczasem „Chaos…” to rzecz stworzona dla zdecydowanie młodszych czytelników, a zatem mamy w niej do czynienia z pewną umownością; zarówno historia kryminalna, jak i sylwetki bohaterów są uproszczone, a czarne charaktery wypadają wręcz karykaturalnie, co też nieco zmniejsza ciężar opowieści. 

Od pierwszych stron tej książki towarzyszyła mi uporczywa myśl: co za urocza historia! I chociaż określenie „urocza” może być w stosunku do literatury deprecjonujące, nie mam na myśli nic złego. Po prostu czytając, cały czas się uśmiechałam. Jest bowiem w opowieści przedstawionej przez Marka Stelara mnóstwo ciepła. Ale niech was to nie zmyli: mimo że historia jest uproszczona, cały czas coś się tu dzieje, dlatego młody odbiorca raczej nie będzie miał czasu na nudę. Tym bardziej że może się łatwo utożsamić z którymś z dziecięcych bohaterów powieści – czy to z bystrym (choć wciąż jeszcze dziecięco naiwnym) Wojtkiem, czy z rezolutną Karolą. 

Autor stosuje kilka prostych zabiegów, które ułatwią lekturę młodemu czytelnikowi. Przede wszystkim bardzo podoba mi się sposób, w jaki skonstruował narratora: bezpośrednie zwroty do odbiorcy skracają dystans i zbliżają tę książkę do opowieści, którą rodzic snuje wieczorami do snu. Poza tym krótkie rozdziały z prostymi tytułami ułatwiają odnalezienie się w fabule i nie zmęczą tych dzieci, które chcą czytać samodzielnie, ale robią to jeszcze dość powoli. Do tego ilustracje Aleksandry Gemzy pozwolą odpocząć od ściany tekstu (ale nie wychodzą na pierwszy plan – co uderzyło mnie tym mocniej, że jestem świeżo po lekturze „Strażniczki Słońca” Mai Lunde i Lisy Aisato, w której warstwa graficzna i tekstowa są co najmniej równorzędne).

Ma też ta książka walor edukacyjny, i nie mam tu na myśli faktu, że autor sprytnie wplata w fabułę sporo informacji o policyjnej pracy. Pisze między innymi o tym, jak wyglądają kolejne etapy śledztwa, jaka jest rola w nim dedukcji, czym jest rozpytanie, znajdziemy tu też trochę ciekawostek o numizmatyce (wiecie, czym są brakteat i donatywa?) – ale wszystko to podane nienachalnie, w przystępny sposób, do tego bez wrażenia pouczania. Ale najważniejsza nauka, którą według mnie młodzi czytelnicy mogą wynieść z lektury „Chaosa…”, wiąże się z pokazaniem relacji człowiek–pies: Wojtek i jego tata dają doskonały przykład tego, jak powinno się traktować czworonożnego członka rodziny. 

Marek Stelar w ubiegłym roku zgarnął Nagrodę Wielkiego Kalibru dla najlepszej polskiej powieści kryminalnej, udowadniając, że potrafi tworzyć przemyślane, doceniane przez czytelników i krytyków historie. Z kolei „Chaosem…” pokazał, że umie też pisać dla młodszych czytelników. Dlatego bez wahania polecę ten tytuł wszystkim, którzy właśnie szukają książkowego prezentu dla dziecka. No bo kto nie chciałby poczytać o przygodach gadającego psa?

Udostępnij

Sprawdź, gdzie kupić "Chaos i spółka na tropie" Marek Stelar

PRZECZYTAJ TAKŻE

NOWOŚĆ

Król uzdrowiska, Marek Stelar

Ostatnia część perypetii Miśka i Szwagra – a wiadomo: jak kończyć, to z hukiem!

20 listopada 2024

NOWOŚĆ

Czarna wdowa, Marek Stelar

Druga część cyklu o Heinrichu Vogelu.

01 października 2024

NOWOŚĆ

Blask, Marek Stelar

Blask klejnotów potrafi przyćmić wszystko. Nawet zdrowy rozsądek.

12 lipca 2024

NOWOŚĆ

Kameleon, Marek Stelar

Komedia kryminalna o złodzieju, który dał się okraść.

04 czerwca 2024

NOWOŚĆ

Ptasznik, Marek Stelar

Pierwsza część nowej serii kryminalnej laureata Nagrody Wielkiego Kalibru 2023.

04 marca 2024

NOWOŚĆ

Włoska robota, Marek Stelar

Misiek i szwagier powracają w brawurowej komedii pomyłek, w końcu szwagier to jedna, wielka pomyłka.

03 listopada 2023

NOWOŚĆ

Milczenie, Marek Stelar

Nowa powieść laureata Nagrody Wielkiego Kalibru 2023!

29 września 2023

NOWOŚĆ

Chaos i spółka na tropie, Marek Stelar

Pełna zwrotów akcji opowieść o przyjaźni ze zwierzętami, lojalności i współpracy.

15 czerwca 2023

NOWOŚĆ

Wybrana, Marek Stelar

Kiedy jest ten moment, w którym tracisz kontrolę nad swoim życiem i ziszcza się najczarniejszy scenariusz?

24 marca 2023

NOWOŚĆ

Krzywda, Marek Stelar

Zabójstwo emerytowanej nauczycielki, stara fotografia i szczątki więźniów obozu koncentracyjnego... Jak łączą się te sprawy?

13 września 2022

RECENZJA

Ukryci, Marek Stelar

Główny fabularny pomysł, czyli porwania niepełnosprawnych dzieci, dla części czytelników może być granicą, której nie mają ochoty przekraczać. Warto jednak ...

11 sierpnia 2022

NOWOŚĆ

Rykoszet, Marek Stelar

„Rykoszet” to przenikliwa i pasjonująca historia o dojrzewaniu do zbrodni.

21 lipca 2022

NOWOŚĆ

Skrucha, Marek Stelar

Nie będzie przebaczone temu, kto nie okaże skruchy. Nie ma skruchy w tym, w którym nie ma człowieka.

16 lutego 2022

NOWOŚĆ

Głębia, Marek Stelar

Czasem dla dobra rodziny musisz przejść przez piekło. A czasem musisz ją tam zabrać ze sobą...

16 września 2021

NOWOŚĆ

Sekta, Marek Stelar

Co musi się stać, żeby człowiek zmienił się w potwora?

15 marca 2021

NOWOŚĆ

Blizny, Marek Stelar

Śmierć nie jest rozwiązaniem, byłaby dla ciebie za dobra.

04 września 2020

NOWOŚĆ

Nietykalny, Marek Stelar

Szczecin jeszcze nigdy nie był tak mroczny…

28 stycznia 2019

RECENZJA

Niepamięć, Marek Stelar

„Niepamięć” łączy w sobie elementy powieści sensacyjnej oraz kryminalnej. I choć nie niesie oryginalnych treści, bo sięga po utarte już motywy – amnezję czy chęć ...

12 lutego 2018

NOWOŚĆ

Niepamięć, Marek Stelar

„Niepamięć” Marka Stelara to historia podinspektora Sudera, który wyjeżdża na służbowe spotkanie do Berlina - a dwa miesiące później budzi się ze śpiączki w ...

05 lipca 2017

RECENZJA

Twardy zawodnik, Marek Stelar

„Twardego zawodnika” polecam wszystkim, którzy szukają dobrego polskiego kryminału z szeroko rozwiniętą intrygą i wyraźnie zarysowanymi bohaterami, do których można ...

08 kwietnia 2016

NOWOŚĆ

Twardy zawodnik, Marek Stelar

"Twardy zawodnik" Marka Stelara to historia człowieka sukcesu, który traci kontrolę nad własnym życiem. Powieść ukazała się nakładem wydawnictwa Videograf, pod ...

10 listopada 2015

NOWOŚĆ

Rykoszet, Marek Stelar

Nakładem wydawnictwa Videograf ukazała się powieść Marka Stelara "Rykoszet". Dużą rolę gra w niej syn podoficera Ludowego Wojska Polskiego straconego za szpiegostwo na ...

26 stycznia 2015