Cień nigdy ci nie odpuści

Tytuł książki nigdy nie jest mi obojętny. Za każdym razem próbuję zrozumieć, jakie ma znaczenie dla fabuły. Bardzo często zdarza się, że zostaje wytłumaczony wprost w treści, jednak inaczej jest w przypadku najnowszej powieści Bartosza Szczygielskiego. W związku z tym po poznaniu całej książki sama musiałam zastanowić się, jak rozumieć go w kontekście historii Tomasza. Interpretacja cieni była dość prosta. Są symbolem tego, co główny bohater pozostawił za sobą, a co cały czas za nim podąża, czego nie jest w stanie się pozbyć… nawet jeżeli umarł w poprzednim życiu. A w dolinie tych cieni jest najwięcej. 

W okolicach Kozłowa Biskupiego dochodzi do wypadku samochodowego. Ginie w nim młody, szanowany przedsiębiorca. Dziennikarka, która pojawia się na miejscu zdarzenia, ustala, że u Michała Wawrzyńca pracowało pół wsi. Choć gapie wypowiadają się o zmarłym pozytywnie, kobiecie udaje się znaleźć jedną osobę, która poza kamerą szczerze cieszy się ze śmierci Michała. Dziesięć lat później Tomasz Rach zajmujący się transportem dostaje zlecenie, które wymaga od niego pojechania do Kozłowa Biskupiego. Miejscowość nie jest mu obca. Mężczyzna brał udział w wypadku samochodowym, do którego doszło w okolicach wsi. W poprzednim życiu Tomasz był jego jedyną śmiertelną ofiarą.

„Dolina cieni” nie jest moją pierwszą książką Bartosza Szczygielskiego. Na tej podstawie pozwolę sobie na stwierdzenie, że każda z tych, które przeczytałam, ma jedną powtarzającą się cechę: zaskakuje. Powieść zaczyna się dość „zwyczajnie” – od wypadku samochodowego, relacji zmartwionych, ale też podekscytowanych gapiów i tej jednej osoby w tłumie, która cieszy się ze śmierci Wawrzyńca. Czy to oznacza, że już na początku książki poznajemy winnego i przez pozostałą część fabuły będziemy obserwować próbę pociągnięcia go do odpowiedzialności? Oczywiście, że nie! U Szczygielskiego nie ma tak łatwo. 

Bardzo podoba mi się to, że w „Dolinie cieni” nie ma zbędnych bohaterów. Na każdej z pojawiających się postaci warto się skupić, bo każda z nich odegra jakąś rolę w dalszej części fabuły. Na szczęście przychodzi to z łatwością, bo bohaterowie są na tyle charakterystyczni, na ile wymagają tego i historia, i ważność ich roli. Jednak momentami naprawdę trudno powiedzieć, który bohater jest dobry, a który zły i czy aby na pewno kibicujemy temu właściwemu. Bartosz Szczygielski wodzi czytelnika za nos, ale bawi się także głównym bohaterem. Po wszystkim, co Tomasz przeszedł w poprzednim życiu, autor dał mu lata ułudy spokojnego życia, mieszkania kątem u starszej pani i stabilnej, choć nielegalnej pracy, żeby ponownie wrzucić go w poprzednie warunki życia, i to bez możliwości jawnego funkcjonowania w nich. 

„Dolina cieni” nie jest powieścią bez wad – niektóre sytuacje są naciągane, czasem Tomasz, mimo wszystko, ma za dużo szczęścia. Zabrakło mi też domknięcia kilku wątków istotnych dla kierunku fabuły. Mam wrażenie, że zostały przykryte nowym tropem, by czytelnik o nich zapomniał i skupił się na nowym, ważniejszym w danej chwili, pomyśle autora. Chociaż nie wszystkie zostały rozwiązane, muszę przyznać, że pod koniec powieści i tak nie ma czasu, żeby o nich myśleć. W finale Szczygielski narzucił bardzo szybkie tempo, odsłaniając wiele kart, które wcześniej skrupulatnie zbierał i chował do pisarskiego rękawa. 

Niedopowiedzeniem będzie stwierdzenie, że nie spodziewałam się takiego zakończenia historii. Ja nie spodziewałam się tego, co może czekać w następnym rozdziale, często na następnej stronie. Na potwierdzenie tego mogę napisać, że zazwyczaj do recenzji dołączam cytaty, a do tej naprawdę trudno byłoby mi dodać taki, który nie zdradzi ostatecznej drogi prowadzącej do celu historii. A nie chcę odbierać Wam przyjemności poznania „Doliny cieni” na własną rękę.

Udostępnij