Dla Luizy

Kto nie czekał na finał przygód Oskara Blajera, niech pierwszy rzuci kamieniem. Ja czekałam z ogromną niecierpliwością. Czekałam z dwóch powodów. Po pierwsze z czystej ciekawości. Po drugie nie sądziłam, że Oskara da się jeszcze bardziej pogrążyć w jego szaleństwie, wydawało mi się, że wszystkie granice zostały już przekroczone i po prostu nie da się w tej historii już niczego dopowiedzieć. Jak myślicie – udało się?

Tym, co jako pierwsze bardzo mi się spodobało, jest fakt, że Oskar oddał nieco pola innym bohaterom. O ile „Obsesja” kręciła się raczej wokół jego łowów i popadania w psychiczną przepaść, o tyle w finale trylogii działo się więcej. Po mieście zaczyna krążyć morderca. Wyraźnie inspiruje się zabójstwami opisanymi w książkach Oskara. Ten sam sposób, te same miejsca – to nie może być przypadek. Akcja toczy się dwutorowo: z jednej strony mamy makabryczne zabójstwa, z drugiej ciąg dalszy szaleństwa głównego bohatera. To nadaje historii nieco świeżości. Nie dajcie się jednak zwieść; to wcale nie oznacza, że Oskar rezygnuje z prób odnalezienia idealnej Luizy. Jego tajemny pokój nadal funkcjonuje i nie pozostaje pusty. Sprawy komplikują się, kiedy pisarz spotyka w markecie młodą dziewczynę uderzająco podobną do swojej zmarłej dziewczyny. Mało tego, nowo poznana kobieta przedstawia mu się jako Luiza. Dla Oskara jest to niemały szok, a zarazem ogromny bodziec dla jego zszarganej psychiki.

Od tej pory jego działania się intensyfikują. Próbuje zbliżyć się do dziewczyny, aby została „jego Luizą”, a jednocześnie stara się odnaleźć zabójcę grasującego po mieście. Ten drugi punkt traktuje niezwykle personalnie – chce samodzielnie wymierzyć sprawiedliwość.

Nie mogli go namierzyć! Lalkarz był mój! Miał umrzeć za swoje czyny, a nie wyjechać na dożywotnie wczasy do pojedynczej celi. 

Prywatne śledztwo komplikuje związek wszystkich zamordowanych kobiet z Oskarem. To w połączeniu z faktem, że morderstwa popełniono tak, jak w jego książce, sprawia że policja zaczyna się nim interesować. Mężczyzna musi się więc mierzyć z wieloma przeciwnościami stojącymi na drodze do jego celu. 

Dodatkowo męczą go koszmary, przez które nie potrafi normalnie funkcjonować. A trzeba Bednarkowi oddać, że koszmary swojego bohatera opisał bardzo sugestywnie. Czytając je, ma się poczucie absurdu, tak często charakteryzującego nasze sny. Absurd, bezsilność, wściekłość, strach – jest tam cała gama odczuć. Kto z nas nie ma takich koszmarów? Przez to, że zostały opisane tak realistycznie, łatwo sobie wyobrazić, że mając je regularnie, tak jak Oskar, można mieć problem z codziennym funkcjonowaniem. 

Jak wspomniałam na początku, myślałam, że naprawdę nie da się w tej historii już nic powiedzieć, nic dodać, nie może się wydarzyć nic ponad wariactwa Oskara opisane w drugiej części trylogii. Myliłam się. Zakończenie wbiło mnie w fotel. Nie podejrzewałam, że historia pójdzie w tę stronę. Biorąc jednak pod uwagę wydarzenia opisane w powieści, jest ono sensowne i ma podbudowę. Niemniej jednak to czyste szaleństwo – a to akurat idealne słowo opisujące całą trylogię. Zamordowana przez Oskara doktor  Makuch miała rację w jednej kwestii: mężczyzna zdecydowanie nie wyzdrowiał. 

I można by dywagować, czy cała ta obsesja jest w ogóle możliwa – czy można tak kochać, tak za kimś tęsknić, żeby zmuszać kogoś innego do jego „odgrywania”? Byłam mocno sceptyczna. Jednak zanim zakończyłam pisanie tej recenzji, przeczytałam reportaż Oktawii Kromer „Usługa czysto platoniczna. Jak z samotności robi się biznes” (wyd. Czarne). W rozdziale traktującym o biurach matrymonialnych poznajemy króciutką historię pewnego starszego pana próbującego znaleźć partnerkę. Pan ten przyszedł do biura trzy miesiące po śmierci swojej żony. Zabrał ze sobą jej fotografię i przejrzawszy dwadzieścia ofert, nie zdecydował się na kontakt z żadną z kobiet. Dlaczego? Ponieważ nie były wystarczająco podobne do jego ukochanej. Wychodząc z biura, poprosił właścicielkę o telefon, gdyby „trafiła” na kogoś podobnego. Oczywiście kaliber jest tu lżejszy niż w przypadku Oskara, ten starszy człowiek tylko (choć dla niego z pewnością „aż”) szukał kobiety, która mogłaby mu w pewien sposób zastąpić zmarłą żonę, która swoim podobieństwem do niej zapewniłaby mu bezpieczeństwo i spokojne dni. Niemniej jeśli połączyć to z zaburzeniami psychicznymi, szaleństwem, rezultatem będzie właśnie Oskar. O jak wielu autentycznych morderstwach czy zachowaniach słyszeliśmy, nie mogąc przestać się dziwić, że ktoś był w stanie się ich dopuścić? Z pewnością wielu. Wystarczy przeczytać kilka pozycji z zakresu literatury faktu mówiących o seryjnych mordercach, żeby wiedzieć, że są ludzie przepełnieni czystym złym. Wystarczy posłuchać kilku odcinków kryminalnego podcastu, na przykład Marcina Myszki „Kryminatorium”, żeby przekonać się, że człowiek jest w stanie krzywdzić innych w sposób niepojęty. 

Cała trylogia to tragiczny obraz upadku człowieka. Młodego mężczyzny, który w innych okolicznościach mógł ułożyć sobie życie, stworzyć rodzinę z kobietą, którą kochał. Ale czy na pewno? A co, jeśli miał skłonności, które ujawniłyby się w podobny sposób później? Może przy okazji poważniejszego kryzysu w związku poczułby chęć do zrobienia czegoś złego i rozsmakował się w tym? Tego się już nie dowiemy. Jeśli jednak chcecie poznać losy Oskara Blajera, to ja mogę jedynie gorąco do tego zachęcić i zapewnić, że będzie to przygoda, której długo nie zapomnicie i którą będziecie długo roztrząsać. 

Udostępnij