Tytuł tej recenzji brzmi jak tytuł powieści milicyjnej? Świetnie, tak właśnie miał brzmieć. Bo „Mordercza rozgrywka” to kolejna, dziesiąta już część cyklu o poznańskich milicjantach, w którym Ryszard Ćwirlej przedstawia własną wizję śledztwa w czasach Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej. Bardzo, bardzo odległą od tego, co serwowali czytelnikom choćby Anna Kłodzińska, Jerzy Edigey czy Tadeusz Kostecki.
Rok 1987. Scena pierwsza: studentka wraca po feriach do Poznania i znika na trasie z dworca do akademika. Scena druga: dansing w jednym z poznańskich hoteli, piosenkarka umilająca gościom wieczór wykrwawia się w ramionach perkusisty. Scena trzecia: kierowca autokaru podróżującego za granicę przemyca cenny towar. Scena czwarta: kilku bogaczy, wśród nich szef poznańskich cinkciarzy, zasiada do partyjki pokera, którą wkrótce przerywają uzbrojeni bandyci. Jak to wszystko się łączy?
Kluczowe miejsce w powieści zajmują dwa śledztwa. Pierwsze, milicyjne, rusza po tajemniczej śmierci na dansingu w Polonezie. Ginie wówczas ktoś jeszcze prócz piosenkarki: towarzyszący jej Szwed. W Poznaniu trwają bowiem właśnie międzynarodowe targi i gości tu wiele osób z zagranicy. Tak się składa, że tego feralnego wieczora w hotelu jest też porucznik Teofil Olkiewicz. I choć bynajmniej nie przybył tu w celach służbowych, przejmuje stery nad dochodzeniem. Nie żeby najważniejsze było dlań wykrycie sprawcy, bo przecież numer jeden to zawsze flaszeczka (właściwie nieważne, z czym w środku, byle to coś miało procenty). No ale jak już Teoś jest na miejscu, to zasiada do przesłuchiwania świadków. A potem oddaje nadzór nad śledztwem kapitanowi Mirosławowi Brodziakowi. On też, wespół z miejscowymi przestępcami, pomaga w drugim, prywatnym śledztwie: Ryszard Grubiński, wspomniany boss poznańskiego półświatka, chce wiedzieć, kto okradł go podczas feralnej partii pokera. Brodziak i Grubiński są kolegami z podwórka, których łączy przyjaźń – choć na co dzień działają po przeciwnych stronach barykady. Sprawy zaginionej studentki i kierowcy-przemytnika pojawiają się w zdecydowanie mniejszych partiach tekstu, ale też mają dla fabuły duże znaczenie. Szybko okazuje się, że wszystkie wątki w taki lub inny sposób łączy Służba Bezpieczeństwa, która czując, że pali jej się pod nogami – w końcu schyłek Polski Ludowej coraz wyraźniej rysuje się na horyzoncie – zaczyna działać coraz agresywniej.
Ryszard Ćwirlej dobrze przemyślał fabułę „Morderczej rozgrywki” i zgrabnie połączył wszystkie jej nitki. Ale – jak zawsze w jego milicyjnych powieściach – to nie fabuła gra tu pierwsze skrzypce, lecz tworzona przez tego autora wizja świata. W tej opowieści o Poznaniu, gęsto okraszonej lokalną gwarą, pojawiają się przedstawiciele wielu warstw społecznych: od prostytutek i cinkciarzy, przez milicjantów, po przedstawicieli miejskiej elity. Postaci są tu bardzo wyraziste, czasem nawet lekko przerysowane, co jednak nie dziwi, bo przecież neomilicyjne powieści Ćwirleja są swego rodzaju pastiszem milicyjnych produkcyjniaków. Bardzo wyrazista jest też rzeczywistość, w której przyszło żyć tym ludziom. To ona zmusza ich do dbania wyłącznie o własne interesy. I to ona sprawia, że piją przy każdej możliwej okazji, ze smutku i z radości, a także kompletnie bez okazji. Ryszard Ćwirlej przełamuje ponurość tej wizji świata humorem, nierzadko absurdalnym. Bo jak tu się nie roześmiać, czytając na przykład taki dialog:
– A pan tu niby co tak siedzi?
– Siedzę.
– No przecież widzę, że pan siedzi.
– No to też mówię, że siedzę.
– Ino po co?
– A co, nie wolno?
– Wolno, jak kto jest gość.
– Jestem gość.
– Aha. A zez którego pokoju?
– Z mojego.
– Znaczy się, że tak dokładniej się spytam?
– Dokładniej co?
Miło było zatem gościć w Poznaniu końca lat osiemdziesiątych, tak plastycznie odmalowanym przez Ryszarda Ćwirleja. Ale jeszcze milej nie żyć w nim naprawdę.
Początek wojennego cyklu z Antonim Fischerem.
23 października 2024
Drugi tom cyklu z prokuratorką Brygidą Bocian.
10 kwietnia 2024
Ostatnia część przedwojennych przygód komisarza Antoniego Fischera!
06 września 2023
Trzy pozornie niezwiązane ze sobą sprawy, trzy śledztwa i jedno rozwiązanie.
28 marca 2023
Powieść osadzona w latach 90. to początek nowej serii kryminalnej w dorobku Ryszarda Ćwirleja.
11 stycznia 2023
Ryszard Ćwirlej gawędziarskim stylem snuje opowieść, która przenosi w przeszłość i ożywia ją na oczach czytelników.
29 czerwca 2022
Kolejna odsłona przygód Anety Nowak, młodej i ambitnej podkomisarz z komendy w Szamotułach
06 kwietnia 2022
10. tom o milicjantach z Poznania ma premierę już dziś!
20 października 2021
Spróbujcie, może to akurat wasze niebo.
09 sierpnia 2021
Nowa powieść mistrza kryminału retro i zdobywcy Nagrody Wielkiego Kalibru!
10 marca 2021
„Szybki szmal” to kolejny tom przygód młodej i ambitnej funkcjonariuszki policji, która doskonale radzi sobie w świecie zdominowanym przez mężczyzn.
03 listopada 2020
„Zaśpiewaj mi kołysankę” jest świetną powieścią dla fanów retro, a już na pewno pozycją obowiązkową dla miłośników Poznania.
29 czerwca 2020
Mistrz kryminału retro powraca!
20 maja 2020
Nowe wydanie powieści Ryszarda Ćwirleja o Anecie Nowak.
28 kwietnia 2020
Pod naszym patronatem ukazała się właśnie „Ostra jazda” - nowa powieść Ryszarda Ćwirleja.
05 czerwca 2019
„Pójdę twoim śladem” to czwarta część cyklu, którego bohaterem jest komisarz Antoni Fischer. Tym razem Ryszard Ćwirlej odsłania przed czytelnikami tajemnicę ...
16 stycznia 2019
W przyszłym tygodniu z okazji premiery najnowszej powieści Ryszarda Ćwirleja „Pójdę twoim śladem” poznaniacy będą mogli spotkać się z autorem.
11 stycznia 2019
Masz to jak w banku to dziewiąty tom cyklu powieści milicyjnych Ryszarda Ćwirleja. Tegoroczny laureat Nagrody Wielkiego Kalibru przenosi nas do Poznania roku 1989.
04 czerwca 2018
Ryszard Ćwirlej powraca z kryminałem retro. „Już nikogo nie słychać” to trzecia część cyklu z komisarzem Antonim Fischerem. Akcja powieści toczy się w ...
26 stycznia 2018
Teofil Olkiewicz powrócił! W powieści „Milczenie jest srebrem” Ryszarda Ćwirleja, laureata Nagrody Czytelników Wielkiego Kalibru, poznańscy milicjanci jadą do Gniezna, ...
27 czerwca 2017
„Tylko umarli wiedzą” Ryszarda Ćwirleja to druga - po „Tam ci będzie lepiej” - część serii o przygodach Antoniego Fischera, poznańskiego policjanta działającego w ...
11 stycznia 2017
Milicjanci z Poznania powrócili! "Śliski interes" to już siódmy tom cyklu Ryszarda Ćwirleja, którego akcja rozgrywa się w Poznaniu w latach osiemdziesiątych. Powieść ...
23 września 2016
Miłośnicy poprzednich książek Ćwirleja i kryminałów retro z pewnością nie będą zawiedzeni lekturą „Tam ci będzie lepiej”. A i ci, którzy dopiero mają ochotę ...
21 grudnia 2015
"Tam ci będzie lepiej" to początek nowej serii Ryszarda Ćwirleja, autora znanego dotychczas z powieści neomilicyjnych, która odsłoni zupełnie inne, mroczniejsze oblicze ...
21 października 2015
W środę ukazała się nowa powieść Ryszarda Ćwirleja. Tym razem jednak autor nie przenosi nas w czasy PRL-u - zostajemy we współczesności, kiedy to ginie pewna kobieta, a ...
12 czerwca 2015
Dzielni obrońcy społeczeństwa z powieści Kłodzińskiej czy Teoplitza to u Ćwirleja banda moczymord. Skądinąd w większości bardzo sympatycznych, ale też dbających ...
18 maja 2015
"Błyskawiczna wypłata" to szósta powieść kryminalna Ryszarda Ćwirleja. To także szósta część cyklu, którego bohaterami są poznańscy milicjanci - tym razem będą ...
17 listopada 2014
"Śmiertelnie poważna sprawa" to piąta powieść Ryszarda Ćwirleja. To kontynuacja przygód bohaterów, których czytelnicy mieli już okazję poznać we wcześniejszych ...
26 marca 2013
Akcja "Ręcznej roboty" jest osadzona w PRL-u. PRL nie jest jednak ani głównym bohaterem, ani komercyjnym dodatkiem do fabuły. Jest jej integralną częścią. Ćwirlej ...
20 lipca 2010
Ryszard Ćwirlej jest być może w tym momencie jednym z najważniejszych pisarzy kryminalnych w Polsce: 2007 rok wydał kilka pozycji z Poznaniem w tle (Pasewicz, Rawinis, ...
31 grudnia 2007
Kryminalny PRL powraca!
23 listopada 2007
Bardzo trafnie opisano tu miasto, jako jedną, wielką symbiozę wszystkich warstw społecznych, współpracujących ze sobą od kontrabandy po wymianę informacji. Prostytutki, ...
08 listopada 2007