Dlaczego?

„Seryjni mordercy” to lektura trudna. Niezwykle poruszająca i szokująca. Choć mam za sobą wiele przeczytanych kryminałów i literatury faktu, nie znalazłam odpowiedzi na podstawowe i najbardziej interesujące pytanie: dlaczego? Co dzieje się w umysłach wszystkich tych zbrodniarzy? Co skłania ich do odebrania życia niewinnym ludziom? Ta pozycja jest właśnie o tym – odbieram ją jako rozprawę o źródłach zła. Każdy z autorów, jakiejkolwiek formy jego opowiadanie nie przyjęło, starał się odpowiedzieć na to pytanie: skąd bierze się zło? 

Według definicji, którą można przeczytać w sieci, seryjne zabójstwo jest popełniane w wyniku patologii charakteru, np. dla patologicznej żądzy zupełnego panowania nad ofiarą. Faktycznie, w przypadku większości tekstów z tego opracowania dało się to odczuć. Autorzy oddali to, co może roić się w głowach seryjnych morderców, ich chore i nie końca dla nas, przeciętnych ludzi, zrozumiałe intencje i pobudki. Są tak różne, jak różni są sami złoczyńcy. Mogą to być głosy słyszane w głowie (a więc najprawdopodobniej zaburzenia psychiczne), niewyżycie seksualne czy trudności z radzeniem sobie z krytyką. Niejednokrotnie bywa też tak, że jasnej i klarownej przyczyny nie da się ustalić. 

Mimo że każda z przedstawionych historii była przerażająca i jednocześnie bezbrzeżnie smutna, to największe wrażenie (o ile to w ogóle odpowiednie słowo w tym kontekście) zrobiła na mnie postać Karola Kota, bohatera tekstu Adriana Bednarka „Chłopak z bagnetem”. Nazwisko tego człowieka obiło mi się niejednokrotnie o uszy. Po przeczytaniu opowiadania postanowiłam z czystej ciekawości zobaczyć, jak Kot wyglądał. I choć czytając, parę razy zwróciłam uwagę na określenie „młody chłopak”, to dopiero zobaczenie w sieci jego twarzy wywołało we mnie lawinę sprzecznych odczuć i nasunęło mnóstwo pytań. Dlaczego? Jak ktoś tak młody był w stanie mordować ludzi? Ktoś tak niewinnie wyglądający? I o tym właśnie jest ta książka – że niczego nie możemy być pewni. Ani wygląd, ani wiek nie gwarantują, że ktoś nie jest na wskroś przesiąknięty złem, że niczego nam nie zrobi. Nie mamy żadnej pewności, z kim właśnie rozmawiamy czy kogo mijamy na ulicy. 

Bardzo ciekawy tekst stworzył Jan Gołębiowski. W historii zatytułowanej „Tadeusz Ołdak, profil kryminalny” opowiedział krok po kroku o pracy profilera. To niezwykle absorbujący materiał. Ilekroć w książkach czy serialach spotykam się z przedstawicielem tego fachu, jestem zafascynowana. To niesamowite, jak na podstawie strzępków informacji można prawidłowo wytypować właściwą osobę. Autor dokonał też pewnego niecodziennego i, jak sam zauważył, dosadnego i niesmacznego porównania: nawyki seryjnych zabójców da się zestawić z… nawykami kulinarnymi.

Jeżeli chcemy coś zjeść na mieście, to możemy wybrać się do restauracji czy baru, który spełnia nasze oczekiwania, jeśli chodzi o rodzaj kuchni oraz wysokość cen. Oczywiście głód i odległość od domu też wpływają na podjęcie decyzji. Im bardziej jesteśmy głodni, tym prędzej wybierzemy coś łatwo dostępnego. Natomiast na specjalne okazje będziemy wybierali lokal bardzo dokładnie, będziemy nawet gotowi odbyć daleką drogę do niego. Możemy też nie zastanawiać się za bardzo, gdzie i co jeść, a skorzystać z pierwszej lepszej oferty.

Myślę, że to faktycznie w pewien sposób odnosi się do działań seryjnych przestępców. Na ich zachowania ma wpływ tak wiele czynników, że trudno może być próbować je zrozumieć, a tym bardziej przewidzieć. 

Ta książka to kolejny przykład, jak bardzo popularna ostatnio stała się literatura faktu dotycząca tematyki kryminalnej. I powtórzę to, co pojawiło się już w którejś z moich recenzji – to książka, która pozwala nam czuć bezpieczny strach. Przeraża nas autentyczność tych sytuacji, jednak z drugiej strony cieszy, że nie nas one dotyczą. Jesteście gotowi na ten strach? Uprzedzam jedynie, że teksty z tomu „Seryjni mordercy” mogą nie udzielić odpowiedzi na wasze pytania. Ba, mogą te pytania pomnożyć. Decyzja należy do was. 

Udostępnij