To jeszcze nie koniec, Michal Sykora

Autor: Ewa Dąbrowska
Data publikacji: 05 września 2022

To jeszcze nie koniec

Autor: Michal Sykora
Przekład: Krzysztof Wołosiuk
Wydawnictwo: Afera
Premiera: 18 sierpnia 2022
Liczba stron: 312

Historia rodzinna

„To jeszcze nie koniec” jest drugą powieścią czeskiego teoretyka literatury Michala Sýkory, do tego drugą częścią serii „Detektywi z Trójcy Świętej”. Niech Was to jednak nie wystraszy: możecie śmiało czytać tę powieść bez znajomości „Człowieka pana ministra”, bo to całkowicie niezależna historia. I z pewnością warta poznania. 

Pierwsze skrzypce gra tutaj podinspektor Marie Výrová. Wielka Sowa – bo tak wszyscy ją nazywają – sięga po sprawę sprzed wielu lat. Pewnego sierpniowego dnia 1987 roku Ołomuńcem wstrząsnęła zbrodnia: synowa bogatego lekarza Oty Třebovickiego zabiła swoje półroczne dziecko. A przynajmniej do takich ustaleń doszli wówczas śledczy, w tym były szef Sowy Victor Vitouš, dla którego była to pierwsza tak poważna sprawa. Policja błyskawicznie wskazała Drahoslavę Třebovicką jako winną śmierci Lukáška i zamknęła śledztwo. Teraz Wielka Sowa zanurza się w dokumentach sprzed dekad i ma coraz więcej wątpliwości. Czy naprawdę matka, nawet z depresją poporodową, mogła odciąć własnemu dziecko głowę piłą tarczową? Z jakiego powodu policja zlekceważyła zeznania jednego ze świadków? I dlaczego w rodzinie Třebovickich – a raczej tym, co z niej pozostało – do dziś jest tak wiele kłamstw? 

Autor dzieli książkę na pięć części: wprowadzającą, przybliżającą dwa sierpniowe dni 1987 roku w domu Třebovickich, oraz cztery współczesne, opisujące kolejne etapy śledztwa Wielkiej Sowy. Mamy tu zatem do czynienia z niemal klasycznym kryminałem, w którym na pierwszym planie są zbrodnia i śledztwo (tyle że – nieklasycznie – dzieli je ćwierć wieku). Śledczy po kolei odkrywają tropy, głównie dzięki rozmowom ze świadkami ówczesnych wydarzeń. Rozmowom prowadzonym wtedy, zapisanym w aktach, które uważnie studiuje Wielka Sowa, i tym współczesnym, bo pani podinspektor dociera do żyjących członków rodziny. Rozmowy z nimi, dotyczące oczywiście głównie wspomnień z feralnego dnia, odsłaniają portret niedoskonałej rodziny – despotycznej matki, trzech synów, z których każdy reprezentuje inny typ osobowości (i żaden szczególnie sympatyczny), dwóch skrajnie różnych wnuczek: stłamszonego dziecka i zbuntowanej nastolatki… Ta wpływowa familia ze śmiercią małego Lukáša zaczęła rozsypywać się w proch. A może i bez tego była skazana na upadek? 

Część „wprowadzająca”, rozgrywająca się latem 1987 roku, nadaje też pewien kierunek interpretacji powieści i wprowadza w jej nastrój. Magda, Zuza i Hana (czyli dwie wnuczki Oty Třebovickiego i przyjaciółka jednej z nich), które spędzają tamte wakacje w dziadków, wieczorami oddają się lekturze romantycznych balladach – a ich ulubiona traktuje o niemowlęciu mordującym swoją rodzinę… To właśnie Hana jest zlekceważonym przez śledczych świadkiem. Ale czy mogli brać poważnie twierdzenie, że na miejscu zbrodni pojawiła się „zielona postać, zielona od stóp do głowy” (niczym wodnik, o którym dziewczyna czytała w jednej z ballad)? 

Zakończenie powieści – w tym wyjaśnienie motywacji sprawcy – okazuje się banalne, i w tej banalności bardzo przekonujące. Jest przy tym mocno osadzone w kontekście kulturowym i historycznym. Na szczęście Polskę i Czechy sporo w tej materii łączy, dlatego mnie z łatwością przyszło uwierzyć w takie, a nie inne rozwiązanie tej historii. Przy czym „banalne” nie oznacza w tym przypadku „przewidywalne”, wprost przeciwnie: Michal Sýkora serwuje nam mnóstwo mylnych tropów i właściwie do ostatnich stron zastanawiałam się, co tak naprawdę wydarzyło się w Ołomuńcu w 1987 roku.

„To jeszcze nie koniec” pozostaje dla mnie przede wszystkim smutną historią rodziny, w której nie ma szczerości i otwartości, a najważniejsze są pozory. Powieść otwierają słowa Boba Dylana: „Śmierć to nie koniec”. Rzeczywiście: śmierć dziecka okazuje się dopiero początkiem końca Třebovickich.

Udostępnij

Sprawdź, gdzie kupić "To jeszcze nie koniec" Michal Sykora

PRZECZYTAJ TAKŻE

NOWOŚĆ

Pięć martwych psów, Michal Sykora

Śledczy z Ołomuńca na tropie przestępców i... zwierząt.

12 marca 2024

NOWOŚĆ

To jeszcze nie koniec, Michal Sykora

„To jeszcze nie koniec” jest połączeniem pasjonującej powieści kryminalnej, historii o upadku wpływowej rodziny oraz mrocznej ballady romantycznej.

18 sierpnia 2022

NOWOŚĆ

Człowiek pana ministra, Michal Sykora

Nowy tytuł w serii „Czeskie krymi” już dziś!

25 stycznia 2021