Pielgrzym i Rok szarańczy

Przed nami thriller, na który wszyscy czekaliśmy. Były dziesiątki telefonów od czytelników dzwoniących do wydawnictwa, maile i niezliczone zapytania o kontynuację Pielgrzyma podczas targów książki. Były też primaaprilisowe żarty, że już jest gotowa, a teraz szok i niedowierzanie, bo żarty się skończyły! Dokonało się: Terry Hayes, autor bestsellerowego Pielgrzyma, napisał obiecaną drugą powieść, oto przed Państwem… Rok szarańczy.

Ale najpierw Pielgrzym: kto nie miał jeszcze okazji przeczytać, obowiązkowo powinien to nadrobić i sięgnąć po ten trzymający w napięciu thriller – choć to spore uproszczenie. 

Co sprawiło, że Pielgrzym stał się fenomenem wśród innych książek tego gatunku? Czyta się go jednym tchem, nie jest to jedynie klasyczny thriller szpiegowski w dobrym starym stylu, ale coś znacznie więcej. Wciągająca fabuła powieści to z pewnością zasługa świetnego pióra autora – Terry Hayes był dziennikarzem śledczym, jest cenionym scenarzystą filmowym, wyróżnianym i wielokrotnie nominowanym do nagrody Emmy (współtworzył m.in.  scenariusz do Mad Maxa). Efektem tych doświadczeń jest powieść pełna rozmachu, świetnych opisów i krótkich ujęć kończących się cliffhangerami, dla których zarywamy noc. Każda scena jest przemyślana, napięcie utrzymuje się na stałym wysokim poziomie, styl jest plastyczny, a zarazem niemal przezroczysty. Lekturę tej książki czytelnicy często porównują do oglądania filmu, a to chyba największy komplement dla powieści – ta zaś działa jak projektor. Hayes bezustannie myli tropy i jest hipnotyzujący, zaprasza nas na trzymający w napięciu seans, który oglądamy oczami naszej wyobraźni. 

Tytułowy Pielgrzym to jeden z kryptonimów agenta supertajnej jednostki zajmującej się przestępstwami w amerykańskim wywiadzie. Scott Murdoch, który mimo wyjątkowej intuicji i zdolności decyduje się odejść ze służby w wieku trzydziestu kilku lat (po 11 września uznał, że jego umiejętności nie będą przydatne w nowej wojnie), napisał pod pseudonimem na poły legendarną wśród fachowców książkę. Nie przewidział jednak, że stanie się ona swoistym podręcznikiem dla mordercy…

Akcja powieści jest dynamiczna, co chwilę przenosimy się w inny zakątek świata, nie możemy wręcz złapać tchu, a wielopoziomowa fabuła łączy ze sobą z pozoru luźne wątki, które tworzą misterną całość. Polityczne intrygi, brutalny świat służb bezpieczeństwa, szpiegowskie smaczki, wątki religijne i terrorystyczne przeplatają się z retrospekcjami głównego bohatera, który jest inteligentny i wyrazisty, ale nie nieomylny – wszystko to składa się na absorbującą lekturę.

Intryga i akcja powieści mają rozmach i skalę globalną, ale w bohaterach oraz ich walce i dramatach jest coś głęboko ludzkiego i poruszającego, co pozwala nam się z nimi utożsamiać, towarzyszyć w napięciu ich zmaganiom – a to jeden z najbardziej przekonujących dowodów na finezję pomysłu autora i jego mistrzowskie wykonanie.

Zawarte w powieści motywy terrorystyczne są nie tylko nadal aktualne, ale także opisane w sposób porywający i otwierający oczy na wiele niuansów „wojny z terroryzmem” –  to zaś czyni z niej coś więcej niż thriller. 

I chociaż na Rok szarańczy trzeba było czekać aż dziesięć (10!) lat, to było warto!

Nowa powieść Terry’ego Hayesa jest napisana tak samo sprawnym piórem. Wyruszamy w niej na wyprawę na pogranicze Iranu, Pakistanu i Afganistanu. Autor rozpościera przed nami surowy pejzaż i z charakterystycznym rozmachem wciąga w dynamiczną fabułę. Podobnie jak w Pielgrzymie, na pozór nieistotne drobiazgi układają się w poszlaki pozwalające tropić wraz z głównym bohaterem, agentem do spraw Regionów Niedostępnych, ciągle wymykających się groźnych przeciwników. I tutaj mamy do czynienia z szalonym, opętanym nienawiścią fanatykiem marzącym o ostatecznej rozprawie z „Wielkim Szatanem”, czyli Zachodem, zwłaszcza ze Stanami Zjednoczonymi, a sieć powiązań zaskakuje i porywa czytelnika.

Spisek, którego sednem jest przerażająca zbrodnia przeciwko ludzkości, stopniowo się przed nami odsłania. Banalnie można by stwierdzić, że ważą się losy świata, ale powieść nabiera głębszego sensu, gdy zdamy sobie sprawę, że być może dzięki jednej, niewiarygodnej, niemożliwej misji złowroga przyszłość się nie wydarzy. Terry Hayes docenia inteligencję czytelnika i zaprasza go do skomplikowanej rozgrywki. Rok szarańczy to powieść doskonale przemyślana i oparta na solidnym researchu. 

Autor skłania nas do refleksji nad moralnością konfliktów, etycznością zachowań ludzkich w przypadku jednostek oraz całych społeczeństw, a także nad rozwojem coraz doskonalszych broni i sposobów prowadzenia wojny, które nieoczekiwanie mogą się obrócić przeciwko swym twórcom.

Powieści Terry’ego Hayesa to literatura przerażająca w swoim realizmie i zapierająca dech w piersi. W Roku szarańczy czeka nas spotkanie z czystym złem, które gęstnieje i mrocznieje z każdą stroną. Wyrafinowane, misterne intrygi zanurzone w świecie służb bezpieczeństwa, z muzułmańskim fanatyzmem w tle, spina emocjonująca klamra, a gdy frapujące wątki zaczynają się ze sobą łączyć, niosą czytelnikowi katarktyczną przyjemność.

A taką przyjemność zapewnia tylko doskonała lektura z solidną dawką mocnych wrażeń czy też literacki odpowiednik kina akcji w najlepszym wydaniu. 

Marianna Mokoszyło 

IG: apetyczne_te_ksiazki

 

Udostępnij