Co zrobisz, by chronić najbliższych?

„Bóle fantomowe” to druga powieść  Norwega Thomasa Engera i druga część cyklu o dziennikarzu Henningu Juulu, który w tajemniczym pożarze mieszkania stracił pięcioletniego syna. Pierwsza część, „Letarg”, traktowała o powolnym powracaniu bohatera do świata po tej tragedii, druga – opisuje działania podejmowane w celu wyjaśnienia, jak do niej doszło.

Juul wrócił do pracy w „123nyheter”, pisze artykuły, próbuje przypomnieć sobie, czym zajmował się tuż przed pożarem. Kiedy dzwoni do niego skazany za zabójstwo były egzekutor długów Tore Pulli, twierdząc, że jest niewinny, zgadza się mu pomóc w odkryciu prawdy. Nieważne, że dowody świadczące o winie Pulliego są silne (wszyscy wiedzieli o jego konflikcie z ofiarą, Broleniusem; mało tego – miał on obrażenia znane jako podpis Pulliego w czasach, kiedy był egzekutorem długów). Juul i tak zrobi wszystko, by pomóc Toremu, bo ten utrzymuje, że zna prawdę o śmierci jego syna.

Pierwsze skrzypce w tej opowieści gra oczywiście Juul, ale historię poznajemy również z punktu widzenia tajemniczego „człowieka od trudnych spraw”, Ørjana Mjønesa, a także operatora telewizyjnego Thorleifa Brendena. Dzięki temu obraz jest wielowymiarowy, nie daje uczucia niedosytu. I choć sama historia odkrywania prawdy o śmierci Broleniusa jest interesująca, więcej napięcia przynosi opowieść o Brendenie, będąca kolejną wariacją (bardzo popularnego w filmach sensacyjnych) motywu  „co zrobiłbyś, by chronić swoich najbliższych”. Enger potrafi poruszyć czytelnika, budując realistyczny, przerażający obraz przeciętnego człowieka postawionego w skrajnej sytuacji.

Wróćmy jednak do głównego bohatera.  Heninnga Juula zmienia czas. O ile w pierwszej części cyklu tkwił w letargu, o tyle w drugiej części ma się nieco lepiej. Odnajduje bowiem cel w życiu: odkrycie prawdy o śmierci syna. I ponownie tytuł powieści staje się kluczem: bóle fantomowe to pojęcie medyczne, odnoszące się do ciała człowieka, ale jeśli rozszerzyć je również na jego psychikę, zrozumiemy stwierdzenie: „Jakaś cząstka mnie odeszła, ale ona i tak boli”. Druga powieść Engera jest opowieścią o tym właśnie bólu.

Warto także zwrócić uwagę na inne postaci, które mogliśmy poznać w „Letargu”; niektóre w „Bólach fantomowych” ukazują się z całkiem innej strony. Brogeland, który w pierwszej części cyklu raczej nie jest pozytywną postacią (chyba że za taką uznamy stereotypowego twardziela), okazuje się w gruncie rzeczy miłym facetem. Podobnie rzecz ma się z Iverem, współpracownikiem Juula i nowym partnerem jego byłej żony. Za to ktoś inny zmienia oblicze na niekorzyść. Kto – oczywiście nie zdradzę.

Na koniec słowo o formie: Enger odszedł od stosowanych w „Letargu” „udziwnień” językowych. I dobrze – w tej sposób pozwala czytelnikowi skoncentrować się na fabule. Nie traci przy tym wcale wyrazistości: przedstawianie akcji w czasie teraźniejszym wzmacnia jej tempo, a podział powieści na trzy części i zakończenie każdej z nich niemal zapierającym dech w piersiach cliffhangerem sprawia, że bardzo trudno się od niej oderwać.

Cykl o Henningu Juulu ma mieć sześć części. Nie wiem, ile Enger już napisał – ale szczerze liczę na to, że wszystkie ukażą się w Polsce. Przede wszystkim dlatego, że Norweg ma umiejętność tworzenia zakończeń, które sprawiają, że chciałoby się sięgnąć po jego następną powieść od razu. No cóż, nie uda się od razu. Ale sięgnę na pewno.

Udostępnij