Zabójca mimo woli to kolejna książka Aleksandry Marininy z serii o major policji moskiewskiej Anastazji Kamieńskiej. Tym razem Kamieńska dostaje się w wir wydarzeń przypadkowo. Zgłasza się do niej przyrodni brat, którego nie widziała nigdy wcześniej i prosi o pomoc. Ma kochankę, którą podejrzewa o to, że współpracuje z szajką złodziei dokumentów. Nastia idzie więc do ekskluzywnego sklepu z ubraniami, gdzie pracuje Dasza, i udając klientkę, próbuje się czegoś dowiedzieć o dziewczynie. Okazuje się, że Dasza jest z niewiadomych powodów śledzona.

Wiele sytuacji w tej książce nosi znamiona przypadku. Bowiem przypadek sprawia, że na peronie moskiewskiego metra zbiegają się losy kilku osób, co w konsekwencji powoduje lawinę wydarzeń, które zmienią życie wszystkich bohaterów. Nastia próbuje pomóc bratu. Grupa przestępcza dopina na ostatni guzik bardzo ważną transakcję. A pewna rodzina, pogrążona w rozpaczy po tragedii sprzed lat, przygotowuje się do ostatniego etapu zemsty. Wątki przeplatają się ze sobą. Losy bohaterów łączą się i przenikają. Role się odwracają. Śledzący okazuje się być śledzony a przestępca ma złote serce.

Nastia Kamieńska, próbując rozwikłać zagmatwaną zagadkę, ucieka się do niekonwencjonalnego rozwiązania. Zwraca się o pomoc do mafijnego bossa, który winien jest jej przysługę. Ten zaś darzy panią major ogromnym szacunkiem i przysyła jej grupę ludzi do pomocy. Dowodzi nimi Bokr – śmieszny, mały człowieczek i zapalony lingwista-amator. Między nim a Nastią szybko nawiązuje się nić porozumienie i rodzi się przyjaźń, o którą zazdrosny jest partner Kamieńskiej. Nastia odnajduje w byłym przestępcy pokrewną duszę, czego Losza nie może pojąć. Kamieńska, która sama nie uważa się za osobę dobrą czy nawet serdeczną i której ciągle się zdaje, że tylko rani innych, potrafi wyjść poza sztywne podziały na dobrą milicję oraz złych przestępców i obdarzyć przyjaźnią pociesznego Bokra. Ta niejednoznaczna, tajemnicza postać, członek mafii i kryminalista okazuje się być więcej wart niż niejeden tak zwany porządny obywatel.

Tak jak i w poprzednich kryminałach, tak i w tym Marinina nie skupia się tylko i wyłącznie na intrydze, ale przy okazji kreśli obraz współczesnej Rosji nie mniej ciekawy i ważny niż kryminalna intryga. Dzięki temu możemy się na przykład dowiedzieć, że pani major moskiewskiej policji nie ma w domu ani wideo, ani komputera. Obie te rzeczy wydają jej się być szczytem luksusu.

Wątki poboczne i rozbudowane biografie nawet trzecioplanowych postaci nie są tu elementem w jakimkolwiek stopniu przeszkadzającym w śledzeniu intrygi. Wprost przeciwnie. Postaci stają się czytelnikowi bliższe. Ich losy są zagmatwane, często tragiczne, a bohaterowie zdają się być naznaczeni swoją przeszłością na całe życie. Każda z postaci i każdy z wątków mógłby stanowić kanwę osobnej powieści. Marinina wykracza w tych opisach poza ramy gatunku. Pokazuje głębię i zawiłości rosyjskiej duszy. Jest w swoim pisarstwie często równie brutalna jak sentymentalna. I tacy są jej bohaterowie. Taka jest Nastia - pewna siebie, twarda a równocześnie krucha i współczująca. Taki jest Wakar – uwikłany w zbrodnię generał, poddający się swojemu losowi z ponurą determinacją, zrezygnowany i zdecydowany doprowadzić swoją beznadziejną misję do końca a przy tym szlachetny, trzymający się zasad. Wzór do naśladowania dla swoich żołnierzy. Ten tragiczny bohater stoi przed szekspirowskim wyborem. A każda opcja, na którą się zdecyduje, może przynieść jedynie czyjś smutek, tragedię, koniec czy śmierć. Jego rodzina, pielęgnująca swoją rozpacz niczym cenną relikwię, jakby nic innego jej nie pozostało, jest w gruncie rzeczy złożona z bezlitosnych potworów ogarniętych wręcz chorobliwym pragnieniem zemsty. Narzędziem zemsty jest zaś Wakar. Nie potrafimy im współczuć, gdyż w swojej obsesji stali się podobni do zwyrodnialców, którzy sprowadzili na nich nieszczęście. Z tą różnica, że tamci działali pod wpływem chwili, w afekcie. Zemsta rodziny Wakara jest zaś przeprowadzana na zimno, z całą bezwzględnością. Wakar zaś może się jedynie zastanawiać, jak do tego doszło, że stał się takim człowiekiem i co się stało z jego rodziną.

Niejednoznaczny jest też Artioma – szefa grupy przestępczej, który nie waha się zabić, jeśli ma to pomóc interesom, a który równocześnie jest wręcz bałwochwalczo oddany wiele starszej żonie. Ich wątek to piękna historia miłosna – bolesna i nietypowa.

Zabójca mimo woli to w dużym stopniu powieść właśnie o miłości. Jest miłość Loszy i Nastii – pozbawiona jakiegokolwiek ognia czy namiętności. Po prostu przyjacielska, spokojna, pewna, ciepła. Jest nieszczęśliwa miłość Nastii z przeszłości, przez którą wciąż cierpi i o której nie może zapomnieć. Jest miłość Daszy do Aleksandra, w którą on nie jest w stanie uwierzyć, uważając, że nie da się go kochać. Jest miłość Artioma i jego żony. Małżeństwo, które zrodziło się z wyrachowania i chęci ułożenia sobie życia, a okazało się trwałe i szczęśliwe. Irina pokochała męża z czasem, z biegiem lat i wspólnego życia. Ale gdy go pokochała, to już na zawsze. I jest Liza, która próbuje sobie wmówić, że kocha Dimitrija, tylko po to by opłakiwać z nim śmierć brata. Dimitrij, nieszczęśliwie uwikłany w ten związek, jest w sytuacji bez wyjścia, chociaż nigdy nie kochał Lizy, nie potrafi jej po prostu odrzucić. Oszukują więc się nawzajem, udając miłość. I jest w końcu wygasła miłość pomiędzy Wakarem, jego żoną i córką. Miłość, która zanikła i rozmyła się pod wpływem nieszczęścia, jakie na nich spadło a możliwe, że po prostu nigdy jej nie było.

Intryga kryminalna zdaje się nie być tym razem najistotniejsza. Większość wątków zostaje zbyt wcześnie ujawniona i wyjaśniona. Potem możemy już tylko śledzić drogę dedukcji Nastii Kamieńskiej i losy bohaterów, zmierzające ku przewidywalnie tragicznemu końcowi. W tym końcu, który jest melodramatycznie liryczny, Marinina dotyka spraw ostatecznych i robi to bardzo dobrze. Miłość przeplata się ze śmiercią. I zwycięża ta druga.

Udostępnij