Zabijesz, żeby przeżyć?

M.J. Arlidge od piętnastu lat pracuje dla telewizji, ostatnio przy tworzeniu seriali kryminalnych. „Ene due śmierć” to jego literacki debiut – thriller, w którym napięcie rośnie ze strony na stronę, a czytelnicy boja się razem z bohaterami. Powieść zyskała uznanie czytelników, a prawa do tłumaczenia sprzedano do 21 krajów. Po lekturze ten sukces wcale mnie nie dziwi.

Większość z was z pewnością pamięta, że dziecięca wyliczanka, której początek pojawia się w tytule powieści, kończy się słowami: „na kogo wypadnie, na tego bęc”. Tutaj owo „bęc” – to śmierć. W Southampton ktoś porywa dwójkę młodych ludzi, zamyka ich w pomieszczeniu bez wyjścia i zostawia pistolet. Z jednym nabojem. Po kilku dniach bez jedzenia i picia jedno z nich w końcu się złamie… Wkrótce potem znikają kolejne osoby. Śledztwo  w tej sprawie prowadzą policjanci z komendy w Southampton: twarda pani inspektor Helen Grace, całe życie poświęcająca pracy, Mark Fuller, który jeszcze nie pozbierał się po trudnym rozwodzie i topi smutki w alkoholu, oraz atrakcyjna i niezależna Charlie Brooks. Morderca prowadzi z nimi grę, w której stawką jest ludzkie życie.

Pod wieloma względami „Ene due śmierć” to bardzo typowy thriller. W jego konstrukcji nie odnajdziemy nic oryginalnego: krótkie rozdziały, zmieniająca się perspektywa, z której przedstawiane są wydarzenia, wyróżnione kursywą wspomnienia i przemyślenia mordercy, liczne zwroty akcji… To wszystko już oczywiście było i ma jeden cel: zdynamizować powieść. I jest to cel w stu procentach zrealizowany, bo od książki Arlidge’a trudno się oderwać. Nawet wtedy, kiedy zaczynamy domyślać się – nieco zbyt wcześnie – rozwiązania. Tempo jednak, podobnie jak napięcie, wcale wówczas nie spada, razem z bohaterami pędzimy przez wydarzenia i zastanawiamy się, kto zginie następny. Bo że ktoś zginie – to pewne.

Jeśli chodzi o bohaterów, autor również nie wychodzi poza ramy gatunku i nie sili się na bardzo rozbudowane charakterystyki. Mimo to jest coś ciekawego w postaciach, które stworzył. Weźmy choćby główną bohaterkę, Helen Grace – z pozoru to policjantka idealna, oddana swojej pracy, ale od początku wiemy, że w jej przeszłości kryje się jakaś bolesna tajemnica. No i psychopatyczny morderca z pokręconą motywacją - to ktoś, kogo większość czytelników szuka w thrillerach. Trzeba przy tym dodać, że Arlidge nie wykorzystał potencjały, który sam stworzył. Mógł przecież rozbudować opisy traumatycznych sytuacji, w jakich znalazły się ofiary psychopaty, postawione przed pytaniem: zabijesz, żeby przeżyć? Nie zrobił tego – opisy ich uczuć i zachowań zamykają się w kilku, kilkunastu zdaniach. Nieco więcej miejsca autor poświęcił przeżyciom policjantów (pojawia się tu nawet wątek romansowy), ale i one nie są tak rozbudowane, by mówić o „Ene due śmierć” jako o thrillerze psychologicznym. Nie, to po prostu klasyczny thriller, taki w którym na pierwszym planie znajduje się mordercza intryga.

Jednak, choć to intryga bez wątpienia bardzo wciągająca, nie ma co ukrywać, że jest mocno wydumana, miejscami nawet nieprawdopodobna. Niemniej jednak debiutancką powieść M.J. Arlidge’a czyta się z zaciekawieniem i niepokojem. A jeśli dodać do tego fakt, że to książka miejscami brutalna, miejscami wulgarna (ale nigdy nieprzekraczająca granicy dobrego smaku!) – „Ene due śmierć” można uznać za świetną rozrywkę. Dlatego z czystym sumieniem polecam ją wszystkim fanom thrillerów – na pewno was nie znudzi.

Ewa Dąbrowska

Ene due śmierć
M.J. Arlidge
Przekład: Agnieszka Brodzik
Wydawnictwo Czwarta Strona
Poznań 2015

Udostępnij