Prosta opowieść o skomplikowanej aferze

Z czym kojarzy Wam się Szwajcaria? Mnie – z Alpami, serem, zegarkami i bankami. Właśnie ten ostatni element wykorzystuje Martin Suter w powieści „Montecristo”. Nie jest to jego literacki debiut – szwajcarski pisarz ma na swoim koncie kilka książek docenianych przez krytyków i czytelników. Na okładce najnowszej czytamy: „Thriller ze świata bankowców, maklerów giełdowych, dziennikarzy i polityków – oto tajemniczy scenariusz brzemiennego w skutki skandalu finansowego”. Innymi słowy – „Montecristo” ma wszystko to, czego nie znoszę w powieściach: finanse, politykę i afery na wysokim szczeblu. Ale traf chciał, że spieszyłam się na autobus i to właśnie tę książkę złapałam w biegu jako lekturę podróżną. I muszę przyznać: pozytywnie mnie zaskoczyła. Przede wszystkim lekkim podejściem do tematu.

Zacznijmy od tytułu. Dlaczego „Montecristo”? Otóż główny bohater, Jonas Brand, ma marzenie: chce zostać reżyserem filmowym i nakręcić film pod tym właśnie tytułem. Ma już fabułę. To oczywiście historia inspirowana powieścią Dumasa: jej bohater, podobnie jak hrabia Monte Christo, trafia niesłusznie do więzienia, skąd po latach ucieka – i postanawia zemścić się na sprawcach swojego nieszczęścia. Ale póki co nikt nie chce kupić tego pomysłu, dlatego Jonas zarabia na życie jako wideoreporter. Męczy go nieco fakt, że musi uprawiać „dziennikarstwo w stylu «People»”, jak je nazywa, czyli filmować sprawy lekkie, łatwe i przyjemne. Chciałby czegoś więcej. Pewnego dnia pociąg, którym jedzie, nagle się zatrzymuje. Okazuje się, ktoś z niego wyskoczył. Jonas bez zastanowienia łapie za kamerę. Nie ma żadnych planów z tym związanych – ale właśnie to wplątuje go w aferę, której źródła sięgają wysoko. To – i fakt, że jakiś czas później w ręce wideoreportera trafiają dwa banknoty o identycznych numerach seryjnych…

„Montecristo” wykorzystuje klasyczny schemat powieści sensacyjnej: jeden człowiek przeciwko systemowi i wielkim pieniądzom. Do tego człowiek bardzo zwyczajny – nie policjant ani detektyw, ani nawet dziennikarz śledczy. Jonas Brand przypadkiem trafia na trop afery i nie ma pojęcia, jak zabrać się za odkrywanie prawdy. On wie co najwyżej, jak nakręcić relację z otwarcia nowego klubu. Dlatego działa nieco po omacku. Liczy przy tym na pomoc swojej nowej dziewczyny, Mariny, i nieco bardziej doświadczonego kolegi z dziennikarskiej branży, Maxa. Tak, znajdziemy w „Montecristo” wątek romansowy – na szczęście nienachalny. Choć autor poświęca sporo miejsca wewnętrznym rozterkom głównego bohatera, zwykle dotyczą one jego życia zawodowego, nie uczuciowego.

Jak przystało na thriller, „Montecristo” trzyma w napięciu. Przede wszystkim dzięki szybkiemu tempu akcji i krótkim rozdziałom. Przyznaję, nie jest to skomplikowana fabularnie powieść. Akcja jest w zasadzie jednowątkowa, co dla niektórych będzie wadą, dla innych – zaletą. Według mnie skupienie na opowiadanej historii, bez wprowadzania wątków pobocznych i wnikliwej analizy postaci, akurat tej powieści wyszło na dobre. Fani teorii spiskowych powinni być z lektury zadowoleni. Fani nieoczywistych rozwiązań również, bo zakończenie „Montecristo” zaskakuje. Na pewno nie jest typowe, a już za samo to należą się słowa uznania, niezależnie od tego, jakie jest nasze zdanie na temat działań bohatera. Pochwalić należy też fakt, że Suter pisze o skomplikowanych sprawach w bardzo prosty sposób: opisuje mechanizmy działania banków czy kwestie związane z produkcją pieniędzy tak, jakby tłumaczył je laikowi. Chwała mu za to – ani przez chwilę nie poczułam się zdezorientowana. A na koniec dwa słowa o polskim wydaniu powieści. Szata graficzna okładki może się oczywiście podobać lub nie, ale wielkość czcionki i marginesów oraz rodzaj papieru zasługują wyłącznie na pochwały. Wreszcie któreś wydawnictwo zlitowało się nad wzrokiem swoich czytelników!

 

Udostępnij